Ano: 2010

O movemento volo deu, o movemento volo quitou

por

Un ano despois da desfeita do 1M09 os protagonistas daquela xeira parecen non decatarse aínda do que ocorreu. Feijóo segue facendo oposición, agora a Zapatero, Quintana segue andando en coche oficial e sentando cátedra ao seu paso, Touriño… ben, cando menos este soubo retirarse e quedarse nun segundo plano… a tempo.

Cando un ano despois Anxo Quintana aínda afirma que “a campaña sucia funcionou” dime que (a) ou ben non se entera de nada ou (b) é o típico irresponsable que culpa ao primeiro que se lle cruza para non asumir a responsabilidade que lle é propia. Amais, iso si, coa súa actitude lexitima as decisións adoptadas polo goberno de Feijóo logo da vitoria popular: en materia lingüística (o conflito inexistente), enerxética (onde quedou patente a división do bipartito) ou respecto as axudas a La Voz de Galicia (polo sonado dilapidamento e sibaritismo dos altos cargos socialistas e nacionalistas).

Non, nada tiveron que ver a lingua, os audis ou o iate (ver a análise de Fermin Bouza), foi o mal de altura: taponáronselle os oídos e non escoitaron aos seus compañeiros, que estábamos aquí abaixo, onde sempre. Agora só tiñan oídos para eses asesores, ben pagados, e os seus cantos de serea. Estes non lles ían dicir o mal que o estaban facendo, pagábanlle para dicir o contrario. Mentres, era a rúa que berraba, outra vez, cinco anos despois, esta vez coa bandeira de Galiza Non se Vende. Nin a berros!

Lonxe de escoitar ao movemento, ao mesmo movemento que lle dera a vitoria catro anos antes, adoptou unha postura crítica cos críticos, reprochándolle a concesión de espazo aos seus adversarios e acusando de traizón calquera discrepancia. Esta actitude cínica e soberbia acendeu aínda máis os ánimos do movemento, provocando unha bola de neve de rexeitamento cara o goberno bipartito, e especialmente cara o BNG, que crecía cada día.

Moitos aseguraron ir votar co nariz tapado mais moitos decidimos quedarnos nas nosas casas. Esta decisión non foi o resultado de campaña algunha pois xa estaba tomada meses antes polo electorado. Próbao a chamada a participación incluso antes de comezar a campaña, de aí que artellaran unha campaña buscando o voto no centro galeguista. Inocentes! Coñecían polas enquisas a grave desafección da cidadanía e, tendo constancia deste dato, continuaron unha campaña baleira de ideas, de proxectos, sen solucións aceptables para a situación económica que atravesamos,… e sen asumir erros.

Lembro aquel día con ledicia. Tiven que soportar doce horas sen acercarme ao colexio electoral, onde non iría a votar por vez primeira na miña vida mais, mereceu a pena. Os primeiros sóndeos adiantaban o resultado final, foron unhas horas excitantes que rematou no éxtase cando o bipartito recoñeceu a súa derrota. Non busquen pantasmas, non foron eles. Foi a cidadanía en movemento, fun eu. Eu volo dei (o poder), eu volo quitei (o poder).

Artigo relacionado: deberían as redes activistas do movemento salvar a esquerda? (por Raimundo Viejo, On the Wobbly’s Road)

Turismo responsable

por

Dende o meu punto de vista estes estes dous términos son contraditorios xa que xuntos convidan a confusión ao referirse a unha cousa cando realmente se trata doutra, máxime cando falamos de viaxar ás zonas do planeta máis necesitadas, como é o caso ao que me refiro nos artigos anteriores. Pensade, viaxeiros solidarios visitando e coñecendo pobos e culturas que pasan necesidades? Pódese desfrutar do tempo de lecer observando a penuria de outros?

Un viaxeiro é responsable cando comparte os seus coñecementos con persoas de outros lugares, de modo que contribúa ao seu desenvolvemento persoal, social, económico, tecnolóxico,… Sen embargo, o turismo responsable pretende evitar o ‘impacto negativo’ do viaxeiro sobre o medio. Quen decide o que é negativo para un pobo? Outro pobo? Iso si que sería un verdadeiro impacto negativo e iso é o que defenden moitas asociacións e ONG’s: a conservación do modo vida dos pobos indíxenas. E iso o que realmente queren? Ou é o que queremos nós para, simplemente, ir alí e contemplalos e logo ensinarlle as fotos as nosas amizades.

Amais, cando unha empresa comercializa este tipo de produto fano cun fin económico e, polo tanto, é seu deber é estar máis preocupado do que necesita e percibe o visitante que da realidade dos hospedes, porque estas empresas adquiren un compromiso cos seus clientes e, como en calquera outro negocio, terá que satisfacelos. Isto fai que a finalidade inicial, turismo responsable, se transforme noutra, responsabilidade sobre o turista.

O turismo responsable procura, mellor dito, predica, ademais do respecto medioambiental, o respecto cultural e social cara as sociedades de acollida. A pregunta é a seguinte: ese respecto sería distinto ao que calquera turista convencional “civilizado” tería na súa viaxe de vacacións? É máis, ese respecto, non sería o que debe rexer na nosa vida cotiá? Realmente, cal é a diferencia entre o turismo responsable e o convencional? Para min non se trata máis que do mesmo produto cunha marca diferente.

Altruismo ou negocio

por

Evo Morales dixo fai un tempo que “as ONG usan aos pobres para vivir ben”. Esta afirmación non é de todo certa, ao revés, as ONG’s realizan unha importante labor humanitaria tanto a nivel planetario como local, sen embargo, moitas veces, as excepcións non fan máis que confirmar aquela regra.
Vexamos as previsións das contas da asociación a que me refería no artigo anterior:

Orixe dos recursos

Euros

Recursos propios

69.900

Cotas

35.000

Doazóns

15.000

Inscripcións a cursos

11.300

Subvencións

167.520

Administración Central

25.000

Administración Autonómica

82.520

Administración Local

60.000

TOTAL

237.320

Destino dos recursos

Euros

Apoio a ONG do sur

55.000

Formación

6.500

Actividades e programas

60.820

Compras de comercio xusto

10.000

Administración

105.000

TOTAL

237.320

A priori todo normal, non?, mais si nos fixamos podemos decatarnos que se gasta máis na administración da propia organización (aproximadamente o 45% do orzamento) que nos fins para os que foi concibida (menos do 25% do orzamento). Tamén se pode observar que a suma de doazóns máis as cotas dos socios suman case tanto como o que envían ás ONG’s do sur. Alguén pode pensar, para que todo o demais?

Certamente, contar cunha directiva profesionalizada permitirá á asociación acceder a novos recursos ao ocuparse estas persoas á procura de axudas públicas, xestionar solicitudes, negociar con administracións, empresas, etc., desenvolver novos proxectos, estruturar unha entidade en continuo crecemento, seleccionar e contratar persoal e moitas outras tarefas que sen un equipo profesional sería moi difícil levar a cabo, pero tamén pode ser visto pola sociedade como un gasto superfluo ou excesivo, máxime si temos en conta a relación entre custo e obxectivos acadados.

Tamén se pode entender como unha desviación dos obxectivos fundamentais da asociación ao adicarse esta -e as persoas que a forman-, pola súa necesidade de expandirse para sobrevivir, a crear novos proxectos (neste caso plantexábasenos a posibilidade de por en marcha unha axencia de turismo responsable) cada vez menos altruístas e con máis vocación de xerar beneficios.

Solidariedade competitiva

por

Pódese ser solidarios e competitivos a un tempo? Competir e compartir son términos contraditorios, sen embargo, os movementos sociais que nun principio nacen cun obxectivo solidario acaban converténdose en organizacións que compiten “a cara de can” coas súas semellantes.

Hai uns meses, unha asociación sen ánimo de lucro radicada en Barcelona, pedíanos a un grupo de persoas que realizásemos unha serie de informes co obxectivo de elaborar un plan estratéxico para os vindeiros oito anos. Esta asociación adícase sensibilizar e formar aos cidadáns sobre a desigualdade entre os países do Norte e do Sur e as súas causas e promover actuacións persoais e colectivas que fomenten unhas relacións entre eses países máis solidarias.

Como este traballo foi realizado en grupo non o podo publicar aquí na súa integridade, si algunhas das achegas persoais ao debate previo que, xa que me tocou abrilo, fíxeno cunha análise externa –análise das cinco forzas de Porter– sobre o movemento asociativo, dun xeito un tanto controvertido, para así provocar a interacción:

A rivalidade entre os competidores existentes:

No entorno dos movementos sociais non existe rivalidade entre diferentes movementos, cando menos entre aqueles que perseguen os mesmos fins (outra cousa é que os seus fins sexan contraditorios, como sería o suposto dos movementos xenófobos respecto a outros movementos de carácter étnico). Si sucede o fenómeno contrario, isto é, colaboración entre movementos (en forma de federacións ou confederacións).

A posibilidade de entrada de novos competidores:

Non existen grandes barreiras de entrada para ser solidarios ou crear unha entidade solidaria. A maior dificultade radica na obtención de fondos para lograr grandes obxectivos e/ou ter unha gran estrutura, necesaria para obxectivos moi ambiciosos. Para iso a ferramenta máis importante de toda asociación está no esforzo colectivo e altruísta dos seus socios que, amais, servirá para xerar confianza ante potenciais doadores e ante as institucións, públicas e privadas, das cales recibirán axudas e subvencións.

A ameaza de produtos substitutivos:

A solidariedade non ten produtos substitutivos senón complementarios. Os produtos que unha entidade solidaria poida por á venda son exclusivos en canto ao fin que a súa venda persegue. Así, unha persoa poderá pertencer ou comprar a nosa asociación, que colabora con persoas do sur, pero tamén poderían pertencer ou comprar a unha asociación feminista, pacifista, ecoloxista,… ou incluso a outra ou outras da mesma temática.

O poder de negociación dos compradores:

As asociacións son entidades sen ánimo de lucro, de modo que cando venden algo non existe marxe de beneficio senón marxe de solidariedade e este dependerá da solidariedade de cada cliente.

O poder de negociación dos provedores:

O mesmo sucederá cos provedores, aos cales as entidades sen ánimo de lucro tamén deben ‘sacarlle’ ese marxe de solidariedade. Con estes tamén é importante manter unha boa relación para facelos futuros colaboradores ou doadores da entidade. Por outra parte, entre os provedores, darase preferencia a aqueles que pertenzan ao movemento asociativo ou a sectores cuxa causa defende a entidade, neste caso produtos orixinarios do sur.

Unha asociación non é allea á necesidade de recursos para subsistir, ao igual que calquera empresa, e posto que estes veñen de xeito especial das administracións públicas (no suposto analizado proviñan nun 70% da administración local. Ver) vense na obriga de competir entre elas polo reparto deses fondos, na maioría dos casos por concorrencia competitiva, noutros mediante a sinatura de convenios. En calquera dos casos, posto que estes fondos son limitados, a rivalidade será maior a medida que o numero de entidades beneficiarias creza. Por iso resulta difícil convencer a alguén da bonanza competitiva entre distintas asociacións.

No suposto analizado existía un grande desequilibrio entre as diferentes organizacións (internacionais, estatais, locais,…), situación que se repite en maior ou menor medida noutros sectores dos movementos sociais, onde unhas entidades sobresaen sobre as outras, acaparando máis fondos, xa sexa pola súa propia repercusión social, a diferenciación de actividades que realizan ou servizos que prestan, a consolidación de persoal laboral, ou os intereses estratéxicos, propios e de terceiros, entre outros motivos.

A figura dos provedores e compradores tamén é controvertida pola mesma razón, posto que en moitos casos quen ocupa esta posición son as administración públicas. Nestes casos, é evidente, o poder de negociación moi reducido, dependendo da presión social que poida exercer e, polo tanto, do tamaño da asociación.

Por suposto, ao igual que sucede coas empresas, a afinidade política é un valor determinante para a obtención de axudas e subvencións ou para establecer relacións de colaboración coas administracións.

Homeostase

por

A homeostase é o equilibrio que mantén a un ser vivo co seu entono, é a característica mediante a cal se regula o ambiente interno dun organismo para manter unha condición estable e constante nun sistema aberto ou nun sistema cerrado, especialmente nos seres vivos.

Tódolos sistemas vivos -as organizacións (empresas, asociacións, partidos,…) hai que entendelas como tal- na súa natureza aparecen como sistemas abertos, posto que dependen do seu entorno para sobrevivir e desenvolverse e, polo tanto, están abertos a influencia do mundo exterior.

Unha organización, a diferencia de doutros sistemas vivos, debe ser consciente de cales son os seus compoñentes: os seus límites (físicos, temporais, sociais, culturais,…), a súa cultura organizativa (democrática, totalitaria, adoutrinada, asemblearia,…), a súa misión e os seus obxectivos (políticos, sociais, económicos,…) ou os medios de que dispón para logrado, entre outros.

Entre estes outros está o entorno, isto é, todo aquilo que está fora dos límites da organización e co que deberá relacionarse de xeito eficaz para sobrevivir e desenvolverse. Así, ante o entorno unha organización pode actuar de tres formas:

  • Ignoralo, cerrarse a el, o que equivale a morte da organización a medio prazo. Isto é o que propón a UPG ao negarse a debater coa sociedade civil, convocada pola Rolda de Rebeldía, por tratarse de “xente de fóra“. Din dende esta organización que a Rolda de Rebeldía é “un encontro autodestructivo para o BNG”. Ao contrario, o realmente destrutivo é a actitude sectaria da UPG que impide a retroalimentación da organización.
  • Tratar de controlalo. Isto é practicamente imposible, reservado a escenarios extremadamente autoritarios e disciplinados. É o que Paco Rodríguez logrou internamente na UPG e, en parte, no BNG, mais non coa sociedade galega.
  • Equilibrar as necesidades propias coas do entorno. Dentro do BNG seguen esta liña +BNG e Encontro Irmandiño mais cunha clara diferencia entre as dúas organizacións: o respecto polos demais compoñentes, especialmente dous deles: límites e cultura organizativa. Así, o Encontro Irmandiño establece os seus límites na esquerda social e mantén o respecto pola cultura organizativa tradicional (nacionalista, frontista, asemblearia e democrática), mentres +BNG aposta por unha apertura ao centro e pola organización propia do partido clásico. Sen estes dous compoñentes o BNG ben podería ser outra cousa, por exemplo o PP, e porse a competir neste eido levaría tamén a destrución da organización.

Atrapados polo pasado

por

O pasado non dá tregua. “Galicia ten dereito”. Pode afirmarse o dereito dun territorio a vez que nega ese mesmo dereito a outros? “O recurso de inconstitucionalidade é un ataque do Goberno a Galicia”. Pode entenderse como un ataque a Galiza a presentación dun recurso de inconstitucionalidade dunha norma emanada do Parlamento de Galiza e negar ese ataque a un pobo cuxa norma, o Estatut de Catalunya, foi ratificada polo noventa por cento da cidadanía?

Demagoxia. A actidude do Partido Popular comeza a pasarlle factura a Feijóo: primeiro puxo tódalas trabas para a aprobación dun Estatuto de Nación en Galiza, un proxecto de Estatuto que pretendía non quedarse atrás na asunción de dereitos respecto a outras nacións do estado; logo a agresiva pre-campaña e campaña electoral na que non dubidou en facer promesas de imposible cumprimento e de dubidosa legalidade (como dar liberdade aos pais para que elixan a lingua na que estudar seus fillos).

Incoherencia. Non é cogruente pedir ao goberno do estado que non presente un recurso de inconstitucionalidade contra a Lei de Caixas ao tempo que manteñen un recurso contra o Estatut de Catalunya negando ao pobo catalán uns dereitos que eles mesmos, cunha ampla maioría, respaldaron en sufraxio universal. Tal vez debería comezar o PP por retirar o recurso que mantén contra o Estatut catalán, dar mostras de que respecta o dereito de outros pobos para logo esixir ese mesmo respecto polo pobo galego. Do contrario, a súa posición non resulta crible, por interesada.

Resposta. Agora que ao PPdG lle entrou esa vea “galeguista”, o BNG debería presentar o seu proxecto de Estatuto no Parlamento de Galiza, para medir ata onde o Sr. Feijóo está disposto a defender os dereitos dos galegos.

Animais políticos!

por

Seica o AVE vai pasar por Baños de Molgas e por Xunqueira de Ambía a traveso, esnaquizando todo a seu paso e por iso estivo por alí esta semana o senador Xosé Manuel Pérez Bouza, para alentalos a que lle fagan fronte. Non sei o que este homiño lle diría aos meus veciños; imaxino que soltaría moita palabrería, como é costume nestes casos, e ningunha solución.

Coñezo ben cal é a súa estratexia: non facer nada. Hai anos xa, cando andabamos a voltas coa defensa do Monte da Farria a súa resposta foi: “non fagades nada”. Cando acudimos a Consellería de Industria, dirixida entón polo BNG, a súa resposta foi non facer nada. Ben, neste caso aínda fixeron menos que nada, pois Xardón acabou por aquel entón presentado unhas xornadas a favor do medio ambiente cun dos donos dunha das empresas que explotaban aquela canteira –hoxe imputado por un delito de danos ao medio ambiente-, o seu “amigo Antonio”, segundo me confesou.

A súa estratexia é non facer nunca nada porque, argumentan, “a última hora virá o Alcalde, fará catro obras, e arrabuña os votos todos”. Así que, ordena, estar presente en tódolos conflitos e, onde non os hai, crealos, porque así, malo será, non academos o voto dalgún cabreado.

Non cre nas posibilidades do grupo local da vila nin fai nada para que as súas posibilidades crezan. Non lle interesa que xurdan “homus novus” na comarca que lle poidan facer sombra, para así conservar o seu trono sen resistencia e sen nunca gañar un cargo orgánico nas urnas (senón a base de trepar polo enramado interno da organización).

A conduta deste personaxe é tan noxenta que lle dixo aos responsables do BNG na zona que non fixeran nada polos veciños ata que se viran ben apertados, que non moveran un dedo ata que estivesen realmente desesperados. É un verdadeiro animal político, cuxa actitude é tan desprezable como a que ten o alcalde do meu municipio en cada campaña electoral. Ben aprenderon os (ir)responsables do BNG, pois xa saben explotar, coma ninguén, as miserias humanas.

Ao revés do que sucedía co Rei Midas, esta nova xeración de políticos, todo o que tocan se converte en mediocridade.

Artigo relacionado: Apuntarse a todos os bombardeos (por Roi Sordo, xgaliza)