curmandade

O día que ‘calei’ a unha momia

por

#IIANova

Fila 7, asento 23. Nin reservando! Posición estratéxica. Diante: Fila 6, asento 25, Xosé Cid Cabido, o fillo do Pepe Cacho. Ao lado Xurxo. Detrás: Fila 8, asento 19, Xosé Luis Méndez Ferrín. Ao lado, Xan Daniel. Eles, non eu, aínda que me atopo no medio, escoltados por toda a FPG. Cando eles levantan a man eu manteñoa baixa. E viceversa. De vez en cando o amigo que teño fronte a miña caluga dille a Ferrín que levante o seu cartón pra votar. A veces pregúntalle que é o que se vota. Outras nin iso. Está aí coma o can do pastor, para que non se escape unha ovella do rabaño. Cada vez que alguén sube ao estrado, pregunta: e ese quen é? Fala cun ton que cuspe desprezo. Ese é un bolchevique! Todos o eran. Vello e rancio mestre. Quen é ese? Como se atreve? Ninguén se move do pupitre sen que el faga un apuntamento negativo. E esa? Esa vén aquí a pavonearse, di dunha compañeira de Vigo que sae a defender as súas enmendas. Cousas arrastradas do século pasado, un virus, nun corpo doente. Non ule a Anova. Ule a vello, a casa pechada. Ten que levantarse a estirar as pernas de vez en cando. Darlle vida ao sanque estancado. Hai berros, apupos, aplausos,… no ambiente. El non vai lonxe. Desde os corredores non saca ollo aos seus. A crispación si vén de lonxe. Está fora de control, mesmo para quen a provocou. El segue ao seu, altivo, mirada ferrín, fría coma o ferro, seca coma o serrín. Hai quen lanza avisos de ruptura. Que se vaian!, di o vello datrás, xa de volta. Non é doado de entender que pintan aquí, penso eu -sobre os que están detrás-. Semellan xente que odian a condición humana. Si non desexan formar perte de organizacións amplas e plurais, preferíndoas pequenas, de ideoloxías uniforme, na que todos comulguen co pensamento do amado líder, xa a tiñan, a FPG. Non é doado de comprender.

Polo corredor da dereita baixa un compañeiro, palleiro, cara a súa cadeira… e xa comeza a rosmar o vello, o suficientemente alto para que o escoite quen ten ao lado, pero tamén quen ten detrás, Chelo e outros compañeiros de Vigo, e quen ten diante; o suficientemente baixo para que non o escoite o obxectivo da súa bilis: aí vai un cadáver político, sentenza. Non puiden evitar mirar cara atrás. Vin a súa cara de noxo e odio. E ti falas de cadáveres políticos, dixen eu. E ti falas de cadáveres políticos, repetinlle. Non contestou nada. Parecía momificado. Unha momia política. Foi o dia que fixen calar a unha momia.

Eu sei a historia dese neno

por

“Cando o taberneiro rematou de ler a nova inquedante –un neno suicidárase pegándose un tiro na sen dereita- falou o vagamundo descoñecido que acababa de xantar moi pobremente nun recuncho da tasca mariñeira, e dixo:

– Eu sei a historia dese neno

Pronunciou a palabra neno dun xeito moi particular. Así foi que, os catro bebedores de augardente, os cinco de albariño, e o taberneiro calaron e escoitaron con xesto inquiridor e atento.

– Eu sei a historia dese neno – repetiu o vagamundo. E tras dunha solerte e ben medida pausa, encomenzou.

Alá polo mil oitocentos trinta, una beata que despois morreu de medo viu sair do camposanto florido e recendente da súa aldea a un vello moi vello en coiro. Aquel vello era un recén nacido. Antes de saír do ventre da terra nai escollera el mesmo ese xeito de nacencia. Canto mellor ir de vello para mozo que de mozo para vello!”

Esta é a historia que relata o vagamundo ao que Rafael Dieste deu vida n’Os arquivos do Trasno’, á conta d’O neno suicida’. Os máis peliculeiros poderían contarvos algo semellante respecto dos cumpreanos d’O curioso caso de Benjamin Baton” [(sic) Xa sei Bejamin Button]. De feito creo ter lido esa historia. Iso sí, tratándose dunha conta atrás de anos, ben poderían ser descumprimentos ou incumprimentos do que se tratara:

“Os que sen necesidade de sermos moi despertos, avisabamos de que a cousa non ía ben, éramos molestos primeiros –rompehuevos que diría Jorquera–, inútiles, amortizados, descontentos porque non nos deran un postiño e finalmente, disidentes”.

Este modesto manifesto viña a conto da derrota electoral coa que o BNG viña de celebrar o seu vintecinco “cumpleanos”. A derrota máis sonada e inesperada, menos para algúns. Foi a fin do bipartito. Coa careta da carraxe flúen as verbas do autor:

“Polo dano que levan feito os usurpadores, pero aínda así sei que, se é posibel rexenerar o BNG, terá que ser sen excluír a ninguén. Terá que ser unha catarse que só se poderá producir se provocamos xa, un debate fondo e aberto. E só será críbel a rexeneración se compartimos o debate coa cidadanía e deseñamos mecanismos que impidan que no futuro se reproduza a dexeneración a que chegamos. Terá que quedar claro que non é un agiornamento para resituarnos na oposición, porque só así poderemos recuperar as moitas e moitos nacionalistas de esquerda que xa non están no BNG”.

Aquí deu un golpe na madeira o taberneiro –seguindo coa metáfora do conto de Dieste– e calou o vagamundo.

A aquel vello que xa non era tan vello, na interfase da súa vida, nunha tarde negra de tormenta caeulle un raio no puño esquerdo, estando ergueito, cal pararaios, ante o son pausado dos rumorosos da costa verdecente. Quedou o vello moi vello xa non tan vello esnaquizado polo costado esquerdo, do que xurdiu por mitose outro vello máis, o vello-fillo, tan vello coma o outro, encamiñado tamén cara o suicidio. É o que ten nacer de vellos.

“De cómo despois o vello topou roupa e mantenza é cousa de moita risa” – Continúa o vagamundo. A excelente dotación de ADN que herdou vello-fillo foi tal que se fixo inevitable impedir a réplica duns mecanismos que impedisen a dexeneración que afectaba ao vello-pai, tal como ansiaba. Outra vez se volve excluír a xente: a nova curmandade nacionalista (os primos, vaía… os que picamos unha vez máis), xente de boa fe que creu nos principios establecidos pola nova forma política, principios que rexen na vida de base, si, mais non na caste que conforma as alturas, acaparando para si os mesmos privilexios que aceleran o avellantamento, mellor dito, anovamento, pois imos para mozos, cunha nova fuxida de militantes e o viramento irreversible dos simpatizantes. Non lle deu tempo ó atrevido vello a perder anos.

Terá esta terra que seguir agardando, pois, polo nacemento dun neno do que ningún vagamundo teña a ben contar a súa historia. Precísase dende a esquerda nacionalista crer no que se di: non é por resituarnos. Repiten: non é por resituarnos. Hai que facer o que se di. Cumprir, non incumprir. Non é para folgar de mozos, que diría o vagamundo do conto, a conta do traballo do vello-pai. Mais, coma aquel, esta nova criatura vai encamiñada cara o mesmo espantoso final: o sino fatal do home que vive ó revés, de vello até a diminuta semente.

– “Explícome, si, explícome que se chimpase na sen un tiro o pobre rapaz.

Os catro bebedores de augardente crían. Os cinco de albariño, surrían e dubidaban. O taberneiro negaba. Cando todos desortían máis enfervoadamente, o taberneiro ergueuse de súpeto na punta dos pés e púxose a mirar todo arredor cos ollos ben abertos. O vagamundo desaparecera sen pagar.”