ixOsse – #mOendo do Revés

Artigo publicado en MundoGaliza, actualizado.

Un exemplo do que vou falar podemos atopalo na Confederación de Empresarios de Ourense (CEO) e no xeito en como esta restrinxe a formación tanto de emprendedores como de desempregados. O domingo día 14 de agosto o diario local de Ourense publica unha nova relativa a CEO na que anuncia que “A CEO forma parados para que creen empresas”.

Esta nova está falseada e, estou seguro, non obedece a erro algún, senón que ten unha clara intencionalidade manipuladora: facer crer a sociedade que os empresarios ourensás apostan pola creación de novas empresas, cando a realidade é reveladoramente contraria, co afán de conservar a súa posición de dominio social bloquean calquera iniciativa emprendedora que poida amezarlos, agás cando esta proveña do seu círculo familiar ou social. Vexamos: a formación a que fan referencia nesta noticia está financiada polo Fondo Social Europeo (75%) e pola Consellería de Traballo e Benestar (25%), polo tanto non é a CEO quen forma, senón a UE e a Xunta de Galicia a conta dos impostos de tódolos cidadáns. Este feito que é de sobra coñecido por este diario, xa que cada domingo publican innumerables anuncios deste tipo de accións formativas, é ignorado. Sen embargo, malia a aparecer como unha noticia do xornal local ese domingo, cabe supoñer que é a propia CEO quen lle proporciona dita información, e malia contar o curso con seis vacantes dun total de 15 prazas, ao prover o Servizo de emprego alumnos insuficientes, a CEO non inseriu anuncio algún para propalar ese curso de acordo coa normativa vixente (ver páxina 9 da guía 2011 do plan AFD ou artigo 18 da orde da convocatoria). Porque non o fai? Porque se oculta a orixe dos fondos? O diario non sinala nada respecto ao financiamento pero si se desprende da nova un aura de gabanza á actividade da entidade, á que os empresarios asociados aportan máis ben pouco ou nada, pois todo canto gastan -ou dilapidan- son cartos públicos dos cales boa parte rematan no haber deste xornal. Para a CEO o de menos son os desempregados. O de menos son a orixe dos fondos. O de menos é o resultado do investimento. O importante é consumir fondos públicos porque así sempre algún dos seus saca beneficio.

Di M. M. Barreiro en A novísima dereita e nós que en Galicia hai tempo que a depresión económica recluíu aos empresarios nos seus cuarteis de inverno, alí lamben as súas feridas e coidan dos seus minguados beneficios na espera de tempos mellores. Oxalá esta afirmación, coa que concordo, fose completa. Oxalá a súa actitude fose tan pasiva. Seguindo coa metáfora empregada por Barreiro podería engadirse a mesma que os empresarios invernan cun ollo e co outro están a espreita para que ninguén lles usurpe o seu dominio sobre a cidadanía. O ollo esperto dos empresarios son as súas organizacións empresariais, unhas infraestruturas pesadas de persoal pouco cualificado que se encargan de manter unha esculca permanente sobre calquera ávido emprendedor que poida abeirar do control da manada e por en perigo os seus privilexios imperecedoiros (pasados, presentes e futuros), ou iso cren. Ante un nimio perigo a encomenda da organización é sempre pexalo, dilapidando se for preciso cantos recursos sexan necesarios, recursos sempre alleos, recursos que provén –ironías da vida- de todos os contribuíntes, de fondos públicos que deberían, polo tanto, estar destinados ao ben xeral do conxunto da poboación, como é neste caso a administración ineficaz de fondos públicos dirixidos a formación ocupacional e, para máis inri, fondos públicos destinados ao emprendemento e, repito por se non fun suficientemente claro, fondos públicos que as entidades empresariais consumen ao seu antollo, sempre en beneficio propio, económico e persoal (a súa soberbia) e nunca, insisto, nunca, na procura dun efecto positivo (demostrable) para o conxunto da sociedade; de feito, non se realizan estudos de impacto para que ninguén poida demostrar o contrario (a nulidade de impacto). Poucos emprendedores logran zafarse deste asexo acosador permanente. Abonda con mirar de xeito paisado ao redor: temos os mesmos empresarios de sempre. A inacción é palpable. A inanicción é demostrable.

Os nosos empresarios teñen unha concepción moi equivocada do que lles é propio. O capital é seu. A man de obra é súa. Os beneficios son seus. Os fondos públicos son seus. Cren. Nestes lares os empresarios non rematan de ver os efectos positivos de ofertar unha boa formación a cidadanía, soamente ven perigos, crendo que formando persoas criarán os corvos que lle comerán os ollos, ollos espertos, ollos dormentes. Para os nosos empresarios os fondos públicos sonlles propios, pois entenden que é un contributo expropiado dos beneficios do capital que eles arriscaron, como si, de non facelo, lles reportase algo. Así, os empresarios loubáns que temos procuran o reintegro de canto achegaron as arcas públicas prestando estes servizos que non prestan, formando emprendedores que non emprenden e desempregados que non se empregan. As organizacións empresariais galegas, como a de Ourense, sequera contan cun plan de formación para os seus empregados, tampouco para as empresas que a conforman, moito menos para a sociedade na que residen; un feito inaudito si ollamos a cantidade de millóns de euros que xestionan e dilapidan cada ano neste apartado. Forman Téncnicos de Formación, pero non os contratan (cando menos aos que forma). Forman Formadores Ocupacionais pero non os contratan (facendo con outros docentes de dubidosas capacidades cara a materia que imparten). Forman empregados administrativos pero non os contratan. E un largo etcétara de ocupacións. É un xeito coma outro calquera de tirar cartos ao lixo. Por estes lares coñecemos ven como dende que formamos parte da UE eses fondos minguantes foron destinados para fornecer o seu dominio a conta do desenvolvemento social, utilizándoos para manter unha infraestrutura pesada e clientelar -e tamén, todo hai que dicilo, incapacitada para resolver os problemas que nos atinxen- da propia organización e dos paridos políticos (PP sobre todo) que máis se dobran aos seus intereses.

Na acción formativa a que se refire a nova do cabezallo a CEO saltouse un paso fundamental, como son as garantías na selección do alumnado ao non respectar pautas de obrigado cumprimento, como son a publicidade do curso, ao non dar a coñecelo divulgando nos medios locais, aínda cando existían seis vacantes previamente ao seu inicio, dando comezo logo sen a totalidade dos alumnos, cando si existen demandantes para a súa realización. Si realmente a CEO quixera formar empresarios faríao a súa conta e sen tanta publicidade pero, obstaculizar, como fai, a formación de novos emprendedores debería custarlle, amais do rexeitamento social, a devolución dos fondos públicos destinados a semellante. Iso non sucederá, nin unha cousa nin a outra. Como di o protagonista de 1984, George Orwell, “mentres non adquiran conciencia non poderán rebelarse, mentres non se rebelen non poderán adquirir conciencia”. É unha roda que os empresarios teñen ben engraxada.

Esta acción formativa comezou o pasado día 16 deste mes de agosto sen que o curso contase cos 15 alumnos estipulados (non é a primeira vez nin será a última, é costume da casa). Ao preguntar aos técnicos da CEO por este feito din que agardan que eses alumnos que faltan se incorporen o a seman seguinte (sería ap rimeira vez que o fan pois noutras ocasións as prazas quedaron baleiras). É inaceptable que habendo verdadeiros emprendedores interesados en realizar ese curso, dende a CEO soamente existan trabas para quen amosou un interese real en facelo.

“Entendo o como pero non entendo o porque”. 1984, George Orwell. Outra vez.

A formación segue a ser un bo negocio para os empresarios do sector malia crise reinante. A clave está na habilidade que teñen para acceder a recursos públicos nos que basean tódalas súas expectativas. Unha outra clave: aproveitarse de alumnos (usuarios) e docentes (traballadores). Un clásico do capitalismo moderno.

29 de abril de 2011. Celébranse as Xornadas de Inserción e Formación Ocupacional en Ourense no marco do Proxecto Auria Inserta. Un dos poñentes daquela tarde, José Jaime López Cossío, Director de Laudantis, trata de convencer a audiencia da estraña relación entre a mala formación das persoas e o desemprego. Resume a súa intervención dicindo que “a mellor formación máis ingresos”. Veremos que non é de todo certo, pero non fai falla ser un lumbreras para realizar semellante afirmación; moito menos pagarlle para que o diga. A mala formación das persoas débese fundamentalmente a mediocre formación dos centros que a ofertan.

Interveño na quenda de preguntas e poño en dúbida canto dixo ao non ter en conta nos datos ofrecidos a relación entre formación dos e das empresarias e a evolución das nosas empresas, como si a transformación do mercado de traballo dependese en exclusiva da boa ou mala formación dos empregados, sen exixencia algunha a quen os contrata. Non só considero que a clase empresarial teñen moito que ver neste desaxuste senón que os responsabilizo a eles e elas da deriva económica actual, en canto a formación se refire, formación que está encamiñada a un único obxectivo: facer caixa conta de fondos europeos destinados a tal fin, non en fornecer as capacidades das persoas.

O Señor Cossío, molesto coa miña pregunta, di que a súa intervención non vai dirixida a empresarios senón a buscadores de emprego e interpela a sala: “si hai algún empresario presente, que levante a man”. Algunha levantouse. Moitas menos das que realmente había. Xusto diante miña tiña ao Sr. Francisco Novoa, dono de Academia Postal, empresario e fillo predilecto de Maceda. Non sabía onde meter as súas mans, seguramente naquel intre desexaría ser manco -abofé que si-, pero as mans non as levantou. Avergoñábase acaso de ser empresario? Quizais o que lle producía vergoña e ser empresario do xeito en que o é, a clase de empresarios que soamente perden a vergoña na intimidade dos corredoiros das administracións públicas, alí onde asexan na procura de axudas e concesións públicas para a súa empresa. Ese xesto confirmoume moitos dos rumores que circulan pola cidade de Ourense, especialmente no ámbito formativo. Un segredo a voces que, polo visto, só descoñecen nos cuarteis da postal. Ese xesto, ou a ausencia do mesmo, é o ademán manido e sintomático do bo cacique que leva acochado. Estar presente ao tempo que ausente. Presente para dar validez a unha acto a un tempo irrelevante e custoso. Ausente para non restar protagonismo aos convocantes do acto. Son desas actuacións que perseguen reforzar seu propio sector e por engadido seu propio negocio.

Que dí o ruxe-ruxe… O noso refraneiro di que o que cala outorga, que hai silencios que matan,… moito se ten dito e escrito sobre os significados do silencio na nosa sabedoría popular. A veces os silencios rachan e con el a realidade. Este mesmo ano escoitei varias veces unha mesma afirmación da boca de diferentes persoas: “o dono de Academia Postal obriga aos Formadores Ocupacionais a devolver parte dos cartos que lle abona polos servizos prestados, baixo ameaza de que, de non facelo, non traballarán máis para eles”. Como eu nunca me vira en tal situación, pois non traballei para eles (afortunadamente), non daba creto. Pero cando se escoita unha e outra vez a mesma cantilena… xa saben, “cando o río sona é que auga leva”.

Para alguén pertencente ao ramo da formación de persoas é indignante coñecer que alguén realiza semellantes prácticas mafiosas, máxime cando é unha Orde, unha norma, a que determina canto debe cobrar un docente de Formación Ocupacional; como tamén se establece na Orde o espazo dunha aula, os recursos a disposición dos alumnos,…. Todo iso son requisitos que nunca se cumprenumpre. Sen embargo, para quen busca (buscamos) emprego, moitas veces, non queda outra que apandar. Para quen, coma min, pouco lle debe a semellante personaxe e pouco agarda del e dos que son coma el (ver CEO, outro bo exemplo de dilapidamento de recursos públicos) non ocultamos o que nos parecen esas prácticas. O cualificativo bule na miña cabeza e seguramente tamén na súa que está a ler isto. Si, xa, iso mesmo. Quen lle quita a outro o que lle pertence, quen se apodera do que non é seu, por moitas voltas que se lle dea, con ou sen sentencia condenatoria, iso é ratear. Alguén pode pensar, “si o fillo predilecto de Maceda é así, como serán os demais?” Erra ao pensar así. A verdadeira interrogante que debe formularse toda persoa é a seguinte, “si o fillo predilecto de Maceda é así, como será quen lle outorgou semellante distinción?”. De tódolos xeitos que cada quen se pregunte o que queira… a maioría, ben sei, calará e agardará pola súa oportunidade… de coller cacho. Cando presentei a reclamación que se pode ver máis abaixo dixéronme que a Academia Postal non tiña por norma devolver cartos aos alumnos descontentes, polo tanto que nada me ían voltar. Normas!?

Respondín con outra interrogante: E logo, acaso teñen por norma esixir a devolución de cartos aos seus docentes? Fíxose o silencio. Cada quen pon as normas que lle peta, legais ou non. Todo depende da situación que ocupes respecto aos demais. Eu tamén teño miñas propias normas, entre elas non permitir que ninguén me tome o pelo e/ou me roube un can; cando iso acontece, pido contas. Entre as normas da postal tampouco están a promoción do galego, por máis que loara nese senso o alcalde caciquintanista de Maceda cando o nomeu fillo predilecto da vila (todos saben que se trataba dunha manobra para evitar que este “suposto socialista” se presentase a alcalde polo PP da man de Feijóo, cousa que na comarca os díxome-díxome daban por feito). Tampouco ten por norma competir no mercado do ensino en igualdade de condicións. El utiliza unha pseudoasociación para ter uns empregados (orientadores) remunerados con fondos públicos para dar clases, amais de utilizar esa suposta “orientación” para acceder a unha base de datos de buscadores de emprego desempregados para recrutar candidatos a opositar para a administración pública. Recoñezo que eu son un dos que caeu na súa trampa. Perante unha situación así soamente queda reporse. De aí a miña reclamación. Por escrito porque así ma pediron. O que non recibín logo, nin por escrito nin doutro xeito, foi unha resposta, moito menos unha desculpa. Si o ingreso de canto lles reclamaba. Significa o feito de que me devolvesen os cartos que lles reclamaba que canto afirmo é certo? Non. Nin o contrario. Cada quen pode pensar o que lle pareza.

Actualización: “A mellor formación, máis emprego e mellor soldo” – Diario El Público, 14 de setembro de 2011. Que este páis teña unhas taxas de desemprego máis elevadas da UE e uns soldos moi por debaixo da media do seu contorno (media á que contribúe baixándoa), é unha proba de que a educación e a formación foi e é mediocre.

Sobre o “pulo” á empresa e ao emprego en Ourense e Galicia

Caciquismo formativo, oscurantismo informativo