lingua galega

Recruase a loita entre relativismo e universalismo cultural en Galiza

por

O postulado esencial que sostén o relativismo lingüístico é que a lingua inflúe de xeito decisivo no pensamento e que consecuentemente a nosa visión do mundo encontrase configurada pola lingua que falamos. A lingua é, para os relativistas, un elemento fundamental que permite diferenciar as distintas culturas e comunidades humanas. É o galego, a nosa lingua, a que nos fai ser tamén diferentes politicamente.

Este feito non é ignorado polos máis radicais defensores do universalismo, entre eles os actuais dirixentes do Partido Popular. Son eles quen baixo o pretexto da existencia de valores, xuízos morais e comportamentos con un valor común e absoluto para toda a humanidade, xustifican a dominación dunhas linguas sobre outras. Dende o PP non buscan erradicar a lingua galega, senón o pensamento diferenciador que xorde na nosa sociedade como comunidade lingüisticamente diferenciada.

Alguén é capaz de imaxinar un nacionalismo galego sen lingua galega? A singradura dun e outro van parellos… e os resultados electorais me remito.

Lectura recomendada: Sobre relativismo cultural e universalismo ético en torno as ideas de Ernesto Garzón Valdés, por Luis Villoro.

James Joyce e a lingua

por

[…]

– É francés o que vostede fala, señor? -dixo a vella a Haines.

Haines faloulle de novo, extensa e confidencialmente.

-Irlandés -dixo Buck Mulligan-. Ten vostede algo de gaélico?

– Pareceume irlandés pola súa pronunciación -contestou ela-. É vostede do Oeste, señor?

– Son inglés.

– El é inglés -dixo Buck Mulligan- e pensa que en Irlanda deberíamos falar irlandés.

– Seguro que si -dixo a vella- e avergoñome de non falalo. Os que saben dixeronme que é unha grande lingua.

– Grande non é o nome que hai que darlle -dixo Buck Mulligan-. É decididamente maravillosa…

ULISES

O neno do pixama a raias

por

Logo de ler tantas boas críticas deste libro, tantas recomendacións, de velo durante tantas semanas no primeiro posto da lista de vendas,… logo de lelo teño que dicir que me decepcionou. Non dubido que dará para un bon guión de cine e que ateigará os cines de xente, pero literariamente deixa moito que desexar: as descricipcións dos escenarios son parcas e, a veces, repetitivas; o mesmo ocorre cos xestos (négome a crer que un neno de 9 anos reaccione ante situacións sorprendentes diferentes do mesmo xeito). Si tivese que crear unha imaxe mental do lugar no que sucederon os feitos tería serios problemas, pero como ese lugar é de sobra coñecido, grazas a tv, é maís doado, como tamén é doado decatarse de canto se afasta da realidade. O neno que da nome o libro -o do pixama- non aparece ata a metade do libro e, a partir de ahí, encóntranse esporádicamente, enchendo o libro doutras anécdotas que lle suceden na súa nova casa. O final tamén resulta bastante previsible… abofé que fará derramar lágrimas nas salas de cine.

Considero que o seu éxito pode deberse ó feito de tratarse dun neno alemán (por ser neno e por ser alemán, fillo dun comandante nazi) e dun neno xudeo nun campo de concentración. Supoño que ahí radica boa parte do seu éxito comercial (o lobby semita é poderoso). Estou seguro de que si o autor escollese para os seus personaxes protagonistas ó fillo dun xeneral israelí e a un neno palestino o libro nunca vería a luz.

O Padre Sarmiento e a lingua

por

O catedrático non ha deixar pasar un día sen adquirir unha nova voz galega ou de viva voz ou por escrito, para aumentar o onomástico galego. En segundo lugar, cada discipulo debe telo encargo de concorrer cada día con media ducia de voces galegas das que sente, xa de cousas naturais, xa de cousas artificiais. Antes era delito que un estudante galego soltase unha voz galega… Iso no meu sistema ha de ser moi loable.

En Santiago hai confesores lenguaraces (intérpretes) que saben linguas estranxeiras para confesa-los peregrinos (pero non os hai que confesen en galego). Xa é hora de acabar co absurdo e desatinado de admitir en Galicia por cregos uns lambóns que nin son galegos nin saben unha palabra desa lingua (…). Este asunto é de moita substancia e pide pronto remedio ou en sínodo ou en concilio. Se os veciños dun lugar se arrepoñen para non admitir por cura de almas o aventureiro que non é galego nin sabe esa lingua con perfección, non habería tanta broza en Galicia de curas aventureiros.

O que digo do cura que non entende a lingua dos seus fregueses e dos fregueses que non entenden a lingua do seu cura, poderá aplicarse a outros moitos que teñen que tratar con galegos rústicos sen entenderen ben a súa lingua… Uns e outros (deberán aterse) ós inviolables e loables  costumes do país, pois un costume establecido inmemorial e que non é malo, ten tanta forza coma unha lei extemporanea e transitoria, e tódolos que non saben nin a lingua galega nin os costumes respectivos son ineptos para os ditos empregos.