dicionario político

A externalizacion da Xunta

por
Si por algo pasará a historia o actual goberno da Xunta de Galiza será por batilo record de creación de empresas públicas. Crear empresa pública é un factor desivo no desenrrolo dunha sociedade -certo- sempre e cando non se faga a conta de externalizar servizos públicos que xa se ofrecían directamente pola Administración. A derradeira é Galaria, “unha empresa creada por Sanidade para “explotar” centros sanitarios” calificada polos síndicatos como un “chiringuito”. Non é o primeiro, xa houbo outros antes: SEAGA, Consorcio Galego do Benestar,… Todo o que o PP fixo mal en 16 anos o bipartito agravouno, di Feijoo. Todo non, pero moitas cousas si.

Externalización: descentralización das competencias cara a axentes -entes públicos ou privados- alleos á organización mátriz que se descentraliza ainda que esta poida participar parcialmente. Este sería o caso das sociedades anónimas vinculadas a administración como empresas públicas ou sociedades de capital mixto.

Estas iniciativas non perseguen otra cousa que non sexa burlar os controis que a Administración establece sobre a actividade pública, representando ademais, a privatización de servizos, unha transferencia á iniciativa privada da propiedade de activos públicos e de responsabilidades na provisión, a financiación, a producción e a adquisición de servizos públicos. Estas prácticas levan a cabo tamén unha certa superposición ou confusión no desempeño do servizo.
Un exemplo disto é o Servizo de Extinción de Incendios de Galiza que o realizan ó mesmo tempo empregados da Xunta e da empresa pública SEAGA, estándo todos baixo a dirección da Xunta de Galiza, e dicir, que si hai un lume no Carballiño e alí hai unha brigada de SEAGA, non serán os mandos desta empresa quen lle dean a orde de ir apagalo, o contrario, a orde virá da Xunta; polo cal, tampouco sorprenden certas declaracións dos sindicatos cando manifestan abertamente que se trata unha ETT. E que o é!! O único que fai SEAGA é aportar traballadores a Xunta, como o faría calquer outra ETT e, todo isto, sen ter que pasar polos rigorosos controis que se prevén na contratación pública o que lles permitirá levar a cabo unha política clientelar-ou o que é o mesmo: enchufar ó parente, ó amigo ou ó veciño- ademais de encarecer a prestación do servizo ó ter que crear unha estructura organizativa paralela á da Xunta de Galiza (co seu consello de administración, presidente, vicepresidenta, director xerente, directores provinciais,…). Claro que a unha ETT esíxeselle ter un mínimo de 12 traballadores con contratos estables ou de duración indefinida. Pero de contas quen sabe é o Conselleiro, que para iso é matemático, e eu non pasei de ser una alumno do montón… nesa faceta. Das subcontratacións que SEAGA fai a certas empresas “amigas” no rural falarei máis adiante.

Noticia… relacionada?

Lóxica participativa vs Lóxica representativa

por
Hoxe no diario El País aparacía unha nova cun titular deses que merecen ser encadrados para a posteridade: “Feijóo promete liberar Galicia de las “prácticas caciquiles“. En quen primeiro pensei foi no pobre José Luis Baltar, o presidente da Deputación de Ourense. Díxenme: este xa non come as uvas. Sigo lendo… e vexo que fala en Madrid, nun almorzo deses, no que os políticos se cofean os uns ós outros. Sería cousa do roce. Pero dixo máis barbaridades: que Barack Obama nunca gobernaría Galiza tendo unha maioría (esta é boa), voltou a criticar o gasto do bipartito (son estas tonterías as que xeran desafectación política, logo quéixanse) e, como non podía ser doutro xeito, falou de bilingüismo cordial -aplausos!-,…

O caciquismo en Galiza é un mal endémico, soamente superable quitando responsabilidades de goberno os nosos representantes políticos nas administracións en favor da cidadanía. Cantas máis decisións tome o pobo directamente menos posibilidades existirán de argallar cacicadas. É o que se ten dado en chamar a derradeira revolución democrática, a chegada da nova ola participativa, o triunfo da lóxica participativa sobre a lóxica representativa.

Lóxica participativa: sería aquela que busca a máxima implicación dos cidadáns nas institucións e nas decisiones políticas. Concibese ós individuos coma un decisorio político, cunha vontade política definida e capaces de formar parte directa da decisión política colectiva.

Lóxica representativa: as decisiones políticas son tomadas polos representantes que ocupan os organismos públicos e encarganse de reunir e interpretar as preferencias e vontades dos cidadáns. Eiquí ós individuos simplemente se lles considera aptos para elexir os seus representantes.

O BNG estaba chamado a liderar a implantación da democracia participativa en Galiza pois foi este, tradicionalmente, un partido no que a lóxica participativa dominaba sobre a lóxica representativa. Os seus órganos máis importantes eran -e son- as asambleas, nas que podían aceder tódolos seus militantes e, todos e cada un, eran, co seu voto individual, os que formaban a decisión colectiva. Iso foi así ata que o BNG chegou o goberno da Xunta. En lugar de trasladar este sistema as institucións galegas, especialmente ós concellos, o que se fixo foi todo o contrario, deuse unha involución democrática dentro do partido e mudóuse ó sistema representativo, pasando a Asamblea Nacional a celebrarse con representantes –que non delegados-.

Pero hai máis. Botándolle unha ollada ó Programa marco das eleccións municipais 2007 (páxinas 42 e 43 do documento) vexo un apartado titulado REXENERANDO A POLÍTICA E AFONDANDO NA DEMOCRACIA PARTICIPATIVA -soa interesante! verdade?- no que se adican tan só duas liñas a mellor ferramenta participativa da que dispón os cidadáns nunha democracia: os orzamentos participativos. A min gostaríame utilizar polo menos unha liña para nomear tódolos concellos gobernados polo BNG que aplican este sistema… pero ata o de agora non coñezo ningún.

O Alcalde de Porto Alegre decide moito menos que calquer outro, pero as suas decisións foron fundadas en decisións colectivamente articuladas e iso faino un alcalde moito máis forte que os outros. Renuncia a decidir moitas cousas, pero iso amplía extraordinariamente a sua representación política

Tarso Genro, alcalde de Porto Alegre (1993-96 e 2001-02) e ministro de educación de Brasil

Estados fallidos

por
No ámbito político, a difusión deste termo foi en boa parte resultado do 11 de setembro de 2001. Os ataques foron directamente relacionados polo goberno de Bush co colapso do estado en Afganistán, feito que facilitou o entrenamento e a organización de grupos terroristas nesa rexión. Neste contexto, a identificación de estados a punto de desintegración ou fallidos pasou a ser un obxectivo da seguridade nacional para Estados Unidos.

Estados fallidos: con este concepto alúdese a aqueles estados incapaces de prover os bens políticos fundamentais asociados á idea de estado: seguridade física, institucións políticas lexítimas, administración da economía e benestar social (Patrick, 2006).

Entre as iniciativas que analizan o grado de estado fallido dun listado de países está a promovida pola organización Fund for Peace, que toma en consideración 12 criterios (movementos masivos de refuxiados e desplazados, suspensión ou aplicación arbitraria do estado de dereito, deterioro dos servizos públicos, severo declive económico, etc.).

Nestes derradeiros días, logo da morte de dous soldados nun atentado en Afganistán, a moitos dos políticos deste país, entre eles o nacionalista Francisco Jorquera, faltóulles tempo para pedir contas ó goberno pola presenza das tropas españolas en Afganistán. A ningunha destas formacións políticas se lles ocurriu preguntar, non agora, en ningún momento, polas labores de reconstrucción do estado fallido de Afganistán. Eu non son para nada inocente, ben sei que o feito de que as tropas internacionais estén en Afganistán e non en Somalia, Sudán, Congo,… por exemplo, está directamente relacionado cos intereses gasísticos e petrolíferos de Halliburton, empresa estreitamente relacionada co actual vicepresidente dos EEUU, Dick Cheney.

Do mesmo modo que rexeito moitos dos argumentos para a presenza de tropas internacionais en Afganistán, tampouco podo aceptar a demagoxia e insolidariedade que se agocha detrás de todas estas manifestacións oportunistas que se suceden trala morte de alguén neste tipo de misións. O que se debería facer nestes casos é gabar a quen tivo a firmeza, valentía e solidariedade de acudir en axuda daqueles que máis o necesitan, porque, non ó esquezamos, quen forma parte do exercito é plenamente consciente de cal é a labor que vai realizar… e hoxe en día, ninguén vai obrigado.

Os europeos -galegos incluidos- dende a descolonización vivimos mirándonos para o embigo. Ese proceso descolonizador xurdiu trala segunda guerra mundial co fin de asentar os estados europeos sobre unha base territorial máis concentrada e gobernable, sen territorios alén do mar, o que deixou a estes novos estados -en América, África e Asia- sen ningún tipo de infraestructura básica, sen unha verdadeira identidade de país, froito da diversidade étnica, lingüística e relixiosa, pero cunha economía totalmente dependente da vella Europa. Nestes estados fallidos, especialmente en África, sucedéronse as guerras, as epidemias, a fame,… e todo tipo de catastrofes, ante a cegueira dos que noutra época foran os seus colonizadores. Por iso, as preguntas axeitadas deberían ser: porqué non están as tropas internacionais no corno de África? porqué non están no Nepal ou en Myanmar? porqué non están en Centroáfrica, no Congo, Chad, Zimbahue… ou no Sáhara? Hai moitas preguntas boas que agardan resposta.

O que eu espero é que as tropas internacionais non se retiren de Afganistán ata que este estado se converta nunha democracia capaz de prover ós seus cidadáns, xa non dos mesmos servizos que temos nos en Europa, pero si daqueles máis básicos: infraestructuras, administracións públicas, sanidade, xustiza, seguridade, etc. É unha débeda que o mundo occidental e desenrolado ten contraída co mundo subdesenrolado… e xa vai sendo hora de que a pague!

Desafectación política

por
A desafectación política ou desafectación democrática, seguindo a terminoloxía anglosaxoa, é o resultado do crecente distanciamento entre a cidadanía e os seus gobernantes, segundo afirma Ferrán Requejo no artigo Desafección, partidos e medios, publicado en La Vanguardia. Entre os factores que inciden nesta desafectación eu destacaría a falta de eficiencia dos gobernos, por unha parte, e o ensimismamento da clase política en polémicas de pouco alcance. 

Desafectación política: faise referencia a caída da satisfacción e a confianza nas actuacións das institución políticas (partidos, administracións, gobernos, parlamentos) e nas autoridades e políticos en xeral, que se reflexa nas enquisas e tamén se amosa na tendencia a volatilidade electoral e na baixada da militancia partidista

Hoxe, lendo a entrevista que Daniel Salgado fai a Xosé Manuel Beiras en El País, atópome coa seguinte afirmación do lider (sic) nacionalista: “cando se trata de proxectos políticos para transformar a realidade, forzosamente ten que haber unha relación dialéctica entre a elaboración do pensamento e a práctica política”.

A diario, cando a pé de rúa vemos e sufrimos a crise económica escoitamos os nosos dirixentes políticos minusvalorala o mesmo tempo que se anuncian medidas que nunca chegan ó cidadán. Escoitamos como se pon en marcha plans que custan millóns, centos de millóns,… anúnciansenos a bombo e platillo, pero nós, os cidadáns, non só non vemos un can, senon que nós embarga a certeza de que eses plans millonarios ímolos acabar pagando todos. Dísenos unha e outra vez que o tempo das listas de espera se van reducindo, pero cada vez que algún de nos acode ó Sergas a sacar unha cita dámonos de bruces coa cruda realidade. Eu, a derradeira vez que solicitei unha cita -pra consulta- foi a principios de febreiro e déronma pra decembro. Cantas veces tivemos que oir ou ler a Conselleira e Sanidade, María José Rubio, negar a existencia deste problema, e de habelo, botarlle culpa a administración anterior. Tamén se acusaba a administración anterior de favorecer a fuga de cerebros de Galiza, a marcha de man de obra cualificada, a proliferación de emprego precario en Galiza, incluso promocionalo… Quen máis creía na necesidade de impulsar e promocionar o emprego estable e de calidade na terra era o BNG (ver páxina 15). Que fai en canto chega ó Goberno da Xunta? Crear chiringuitos. Así os califican tódolos sindicatos. O caso máis abriante é o da empresa pública SEAGA, que en case dous anos de existencia tan só creou seis postos de traballo fixos (estes) e miles temporais… O que fan é falar, lanzar mensaxes para quen non sufren os problemas da sociedade, cautivalos e gañarse o seu voto. Quen os sufren, evidentemente non os creerán e, posiblemente, tampouco os votarán. Este grupo de persoas son para o poder un mal menor.

Onde está a relación entre a práctica e a dialéctica que propugna Beiras? Un goberno que non é capaz de levar a práctica o seu ideario político non pode presumir de eficacia.

Falaba tamén das polémicas de curto alcance, como outro dos factores de desafección política. Isto lémbrame a un artigo que me remetiu Jaume López, publicado en La Vanguardia por Salvador Cardús i Ros titulado “Chiscos a antipolítica“. Neste artigo o autor critica a xustificación que o candidato do PSOE, José Montilla, fai das súas propias actitudes para a presidencia, en concreto, a “vocación de servir os demáis” e o “amor polo país”. Entende S. Cardús que “se trata do típico caso que Jean Baudrillard calificaría de “negación simbólica”, na que se afirma xusto o contrario do que as palabras din: a vontade do poder manifiestase sublimada como actitude de servicio”. A que ven este desdén polo poder? De verdade creen os políticos actuais, profesionais todos, que nos creemos que o que lles preocupa e servir o seu país e non o poder? A veces da a sensación de que si fose por eles nin se presentarían, que si fose por eles nin terían soldos, nin dietas, nin coches de luxo,..

Como lle decía Cicerón a Tiro, en Imperium, a novela de Robert Harris, “tende coidado sempre co home que asegura que non persegue o cargo, ese é o máis perigoso de todos”.

dependencia da senda

por
dependencia da senda:
Concepto moi relacionado coa visión neoinstitucionalista, que fai referencia ós límites existentes nas posibilidades de desenrolo dunha sociedade ou colectivo dependendo do punto de partida histórico. Plantexa que non todo é posible, porque calquera cambio depende da situación da que se parte, daquilo que se ten ó alcance para producir un cambio.  Trocede da expresión anglosaxona path dependence.

Area sociopolítica

por

area sociopolítica:

Metáfora coa que se fai referencia a un espazo de interrelación no cal se desenrolan aquelas decisións que polo seu carácter público -no seu obxecto e no seu proceso- constituen o que chamamos política. Nesta area encóntranse os cidadáns e as organizacións -a veces, continuando coa metáfora, na ciencia política fálase de actores-, que forman redes de relacións e interrelacionanse seguindo unhas pautas -unhas leis, uns procedementos, uns dereitos,…- no marco dunhas institucións.