Celedonio Presidente!

Na comarca da Limia, fai xa moitos anos, cando a estrada nacional cortou ao medio a Lagoa de Antela, na contorna nin existían vehículos a motor. Todo era miseria. Foron descubrindo o que eran cando os vían achegarse e afastarse pola estrada. A veces algún individuo paraba a preguntar ou mesmo a comprar calquera cousa nunha tenda, daquelas abundantes nos pobos da zona.

O dono dunha desas tendas, que se chamaba Celedonio, decidiu un día comprar una moto, canso como estaba de velas pasar, namais. Así foi. Un día emprendeu viaxe a pé cara Ourense, cos cartos para mercar a moto ben presos no seu peto. Non buscou moito, nin había moito onde buscar. No concesionario no que entrou ensináronlle varias. Ao Celedonio o único que lle preocupaba é que lle chegasen os cartos que levaba. De tódalas que lle ensinaron tivo que descartar algunhas, poucas, pois a oferta non era a de hoxendía, saíanse do seu orzamento, outras parecíanlle moi sinxelas, pois buscaba unha moto da que puidese fachendear ao chegar ao pobo. Ao fin, entroulle unha polos ollos que cumpría todas as súas expectativas. Agás o prezo, non fixo moitas preguntas.

O vendedor, que detectara a inexperiencia do comprador, explicoulle algunhas cousas sobre o seu funcionamento, pero o Celedonio non quería que os da capital o tomasen por parvo. Logo de pagar a moto pediu que lle acendesen a moto, subiu ela, e arrincou con cautela. Logo de loitar con manter o equilibrio nos primeiros metros foi collendo confianza, soltando gas e subindo marchas. Xa na estrada quedábanlle uns trinta quilómetros até a o pobo de Piñeira de Arcos. Os veciños, que sabían ao que fora o Celedonio a Ourense estaban expectantes agardando a súa chegada, e non só do seu pobo, senón tamén dos arredores. Era todo un acontecemento que un dos seus comprase unha moto, alguén que ben podía ser parente ou amigo ou simplemente un veciño. Nada que ver con todos aqueles estraños que pasaban pola estrada.

Cando os primeiros veciños divisaron a silueta dunha moto que viña de Ourense, comezou o balbordo, que se foi estendendo máis rápido do que se movía aquela moto. O Celedonio tamén se decatou da que había montada e en canto viu aos primeiros veciños saudándoo el respondeu levantando a man, respondendo saúdos coa mirada, e algunha que outra palabra. Cando viu a súa casa, onde había aínda máis xente agardando, foi cando por vez primeira lle veu unha pregunta a cabeza: como se para a moto? Para a súa desgraza, non lle veu ningunha resposta.

Así, ao Celedonio non lle quedaba máis que tirar para adiante. E seguiu acenando aos veciños que pouco a pouco e sen deixar de baixar os brazos foron transformando aquel saúdo de benvida noutro de despedida. Adeus, adeus, adeus,…

Xa preto de Benavente acabouse a gasolina e entón parou a moto. Buscou combustible para encher o tanque e, non se preguntar como se paraba a moto, arrancou de novo para o seu pobo. Desta volta xa non o agardaba ninguén, así que gardou a moto na casa e foi durmir aliviado.

Algo semellante lle sucede ao actual Presidente da Xunta. O Sr. Feijóo subiuse a un tren que non sabe parar. Cun pasado escuro e cunha imaxe política de papel cartón, conseguiu impresionar a maior parte da cidadanía que agardaban del moitas solucións. Aínda non lle coñecemos a primeira. Iso si, destruíu todo o bo e o malo feito polo anterior goberno bipartito. Para desfacer ou facer as cousas mal non se precisa grande intelecto. El non o ten. Tampouco fai falla grandes valores. El tampouco os ten.

Na súa adolescencia, aos trinta e pico, pegábase unha vida pai a conta de contrabandistas e narcotraficantes. Ao tempo, accedía a cargos de relevancia en administración que loitaban contra esa lacra. Non se sabe con que méritos. Só temos constancia de que os narcos galegos financiaban ao PP, Alianza Popular daquelas, e que a cambio non era de estrañar que reservasen para “os seus” cargos relacionados coas súas actividades. E coma o Celedonio na súa moto, foi subindo marchas, agora un cargo, logo outro, e outro,… e vicepresidente do goberno, e presidente. E velaquí temos a Celedonio Presidente, o noso narcopresidente.

Agora non sabe parar. Ve que hai que parar, que chegou a súa fin política, pero non sabe como parar. Ao mellor queda sen gasolina antes de Benavente. Con sorte, non chega tan lonxe e sáese nas Estivadas!

O movemento volo deu, o movemento volo quitou

Un ano despois da desfeita do 1M09 os protagonistas daquela xeira parecen non decatarse aínda do que ocorreu. Feijóo segue facendo oposición, agora a Zapatero, Quintana segue andando en coche oficial e sentando cátedra ao seu paso, Touriño… ben, cando menos este soubo retirarse e quedarse nun segundo plano… a tempo.

Cando un ano despois Anxo Quintana aínda afirma que “a campaña sucia funcionou” dime que (a) ou ben non se entera de nada ou (b) é o típico irresponsable que culpa ao primeiro que se lle cruza para non asumir a responsabilidade que lle é propia. Amais, iso si, coa súa actitude lexitima as decisións adoptadas polo goberno de Feijóo logo da vitoria popular: en materia lingüística (o conflito inexistente), enerxética (onde quedou patente a división do bipartito) ou respecto as axudas a La Voz de Galicia (polo sonado dilapidamento e sibaritismo dos altos cargos socialistas e nacionalistas).

Non, nada tiveron que ver a lingua, os audis ou o iate (ver a análise de Fermin Bouza), foi o mal de altura: taponáronselle os oídos e non escoitaron aos seus compañeiros, que estábamos aquí abaixo, onde sempre. Agora só tiñan oídos para eses asesores, ben pagados, e os seus cantos de serea. Estes non lles ían dicir o mal que o estaban facendo, pagábanlle para dicir o contrario. Mentres, era a rúa que berraba, outra vez, cinco anos despois, esta vez coa bandeira de Galiza Non se Vende. Nin a berros!

Lonxe de escoitar ao movemento, ao mesmo movemento que lle dera a vitoria catro anos antes, adoptou unha postura crítica cos críticos, reprochándolle a concesión de espazo aos seus adversarios e acusando de traizón calquera discrepancia. Esta actitude cínica e soberbia acendeu aínda máis os ánimos do movemento, provocando unha bola de neve de rexeitamento cara o goberno bipartito, e especialmente cara o BNG, que crecía cada día.

Moitos aseguraron ir votar co nariz tapado mais moitos decidimos quedarnos nas nosas casas. Esta decisión non foi o resultado de campaña algunha pois xa estaba tomada meses antes polo electorado. Próbao a chamada a participación incluso antes de comezar a campaña, de aí que artellaran unha campaña buscando o voto no centro galeguista. Inocentes! Coñecían polas enquisas a grave desafección da cidadanía e, tendo constancia deste dato, continuaron unha campaña baleira de ideas, de proxectos, sen solucións aceptables para a situación económica que atravesamos,… e sen asumir erros.

Lembro aquel día con ledicia. Tiven que soportar doce horas sen acercarme ao colexio electoral, onde non iría a votar por vez primeira na miña vida mais, mereceu a pena. Os primeiros sóndeos adiantaban o resultado final, foron unhas horas excitantes que rematou no éxtase cando o bipartito recoñeceu a súa derrota. Non busquen pantasmas, non foron eles. Foi a cidadanía en movemento, fun eu. Eu volo dei (o poder), eu volo quitei (o poder).

Artigo relacionado: deberían as redes activistas do movemento salvar a esquerda? (por Raimundo Viejo, On the Wobbly’s Road)

Atrapados polo pasado

O pasado non dá tregua. “Galicia ten dereito”. Pode afirmarse o dereito dun territorio a vez que nega ese mesmo dereito a outros? “O recurso de inconstitucionalidade é un ataque do Goberno a Galicia”. Pode entenderse como un ataque a Galiza a presentación dun recurso de inconstitucionalidade dunha norma emanada do Parlamento de Galiza e negar ese ataque a un pobo cuxa norma, o Estatut de Catalunya, foi ratificada polo noventa por cento da cidadanía?

Demagoxia. A actidude do Partido Popular comeza a pasarlle factura a Feijóo: primeiro puxo tódalas trabas para a aprobación dun Estatuto de Nación en Galiza, un proxecto de Estatuto que pretendía non quedarse atrás na asunción de dereitos respecto a outras nacións do estado; logo a agresiva pre-campaña e campaña electoral na que non dubidou en facer promesas de imposible cumprimento e de dubidosa legalidade (como dar liberdade aos pais para que elixan a lingua na que estudar seus fillos).

Incoherencia. Non é cogruente pedir ao goberno do estado que non presente un recurso de inconstitucionalidade contra a Lei de Caixas ao tempo que manteñen un recurso contra o Estatut de Catalunya negando ao pobo catalán uns dereitos que eles mesmos, cunha ampla maioría, respaldaron en sufraxio universal. Tal vez debería comezar o PP por retirar o recurso que mantén contra o Estatut catalán, dar mostras de que respecta o dereito de outros pobos para logo esixir ese mesmo respecto polo pobo galego. Do contrario, a súa posición non resulta crible, por interesada.

Resposta. Agora que ao PPdG lle entrou esa vea “galeguista”, o BNG debería presentar o seu proxecto de Estatuto no Parlamento de Galiza, para medir ata onde o Sr. Feijóo está disposto a defender os dereitos dos galegos.

Que se move nas caixas?

A teima que ten o Sr. Feijóo e o PP coa fusión das caixas comeza a ser máis que sospeitosa. Din que queren para Galiza unha entidade forte, competitiva, co centro de decisión no país. Como resultado da fusión, esta nova caixa sería a quinta en tamaño, no conxunto do estado, a espera de que se confirmen outras fusións. E que?

Para que serve o tamaño? Pois, primeiro de todo, para deixar na rúa a milleiros de traballadores, os que conta a auditoría (máis de 1.200) e os que non conta (persoal de limpeza, persoal de seguridade,… máis os ingresos que deixarán de percibir os donos dos locais arrendados, preto de 300). Isto, na situación actual, non creo que serva para dinamizar a actividade económica de Galiza, ao revés.

En segundo lugar, non garantirá que a toma de decisións se realice en Galiza. Xa vimos recentemente quen decidiu que ocuparía a presidencia de Caja Madrid. O consello da caixa madrileña? Non. A Comunidade de Madrid? Non. Foi Génova. Foi a dirección do PP. Si Esperanza Aguirre non foi quen de impor o seu candidato, cando as competencias sobre as caixas recaen na comunidade, vai poder Feijóo impor os seus candidatos na caixa galega? Dubido moito que o intente. A caixa resultante da fusión non será máis que un cromo que intercambiar para acadar as súas ambicións persoais.

Que pinta o BNG en todo isto? O BNG, mellor dito, a UPG, o único que busca son postos no consello de administración da caixa resultante. As súas miras son incapaces de ir máis alá; non poden ver o que realmente se está movendo nas caixas…

Feijóo non decepciona a ninguén

Ó contrario do que fixeron outros. Aínda resoa nos meus oídos o piano, piano co que respondían os responsables do bipartito ó fronte da Xunta de Galiza cando dende sectores afíns se lles metía presión para executar os seus programas (pensaban, tal vez, que tiñan 16 anos por diante. Algúns, de feito, estaban totalmente convencidos de que así sería). Decepcionaron a todos: ós seus propios votantes e mesmo a oposición, que tivo que buscar polémicas artificiais, como a da lingua, o gasto, …, para poder facer o seu papel, dada a política continuísta de PSOE e BNG.

Sen embargo, o PP non decepciona a ninguén. Está facendo exactamente o que se esperaba que fixese, levar a práctica todas aquelas cuestións que incidiron de xeito máis ou menos determinante na súa vitoria electoral: a enquisa da lingua no ensino, a venda do coche de Touriño, a derrogación do Plan eólico, a depuración de nomes e símbolos identitarios de Galiza, como as Galescolas (aínda que o da Galiña Azul a min non deixa de parecerme un acrónimo de ‘escoliña galega’), a proliferación de licenzas para novas e ampliación de vellas piscifactorías e minicentrais, a subvención de entidades privadas que operan no ámbito social, a vez que reduce custos de marcado carácter social dende o sector público -gratuidade de libros, eliminación das ‘peonadas’ na sanidade, paralización de axudas a dependentes, …-, ou a subvención de grupos ultracatólicos que,  entre outras medidas polémicas adoptadas que, nos gusten ou non, entran dentro do que se podía esperar.

E por suposto, tampouco renunciou este goberno a ampliar as axudas aqueles fieis colaboradores, maila política de redución de gastos da que presume, como son os grandes grupos mediáticos de Galiza, outorgando outro millón de euros, dos de tódolos galegos, para o Grupo de La Voz de Galicia -o equivalente a 5 coches de Touriño-, pouco máis do que lle viña dando o bipartito, iso si, pero que, dado o contexto socioeconómico e a liña pregoada polo novo goberno, resulta incoherente e incomprensible pois, digo eu, que si os recursos son escasos, estes deben concentrarse nos servizos sociais -que, amais, son unha fonte fundamental para a creación emprego- e non na prensa escrita, un sector abocado a unha reconversión para afrontar os efectos que sobre eles ten as novas tecnoloxías da información. Estas axudas resultan tan incoherentes como subvencionar a industria automobilística para a fabricación de coches de gran cilindrada en plena crise enerxética. Podería agora referirme a algún suposto ficticio, mais sobran exemplos reais (sobre a estupidez humana recomendo o artigo de Michael Moore, Adeus General Motors). Non sei si se está cometendo a mesma estupidez ou, simplemente, mantendo con recursos públicos a unha caste afín politicamente.

Amais, o PP está actuando con intelixencia ó afrontar dende un principio as políticas máis controvertidas socialmente, pois ten por diante catro longos anos para que se vaian calmando os ánimos. A outros, pola contra, ocorréuselles a última hora ir molestar ós poderes fácticos de Galiza (promovendo un xornal que competise co máis lido, o concurso eólico, …), así como continuar cos ataques a sectores afíns, defensores dunha economía produtiva tradicional e menos agresora co noso entorno, sectores que, por outra banda, eran o auténtico caladoiro de votos da esquerda galega. Estupidez ó cadrado. Un erro de cálculo do que, sen dúbida, o equipo de Feijóo tomou boa nota.

Vas caer!

Para anunciar caidas logo de producirse os galegos non temos prezo. Sempre estamos aí á espreita, e zas!, en canto alguén da cos fuciños no chan soltámolo: vas caer!

Lendo e escoitando as análises políticas da a impresión de que todo o mundo o vía vir pero, que casualidade, ninguén dixo nada. Porque? É obvio, porque advertindo a caida antes de producirse podían correxir o comportamento do receptor, podían facer cambiar o rumbo que estaba seguindo e, con este cambio, evitar o tropezón. E claro, ó cambiar o seu comportamento o receptor, o emisor equivocaríase na súa predición. Ese é o problema de dicir vas caer! antes de tempo: o receptor terá máis coidado, evitará a caída e deixará en mal lugar a quen deu o aviso.

Outros tomamos máis riscos, probablemente porque éramos conscientes de que non nos ían facer caso algún e, polo tanto, o resultado final ía producirse de tódolos xeitos.  Despois das eleccións xerais de 2008 percibíronse claros síntomas de descontento (ese contentamento descontente o que se refire Manuel Rivas) entre o nacionalismo -e tamén no socialismo- coa perda de apoios en tódalas grandes cidades de Galiza, onde o BNG cogoberna. Déuseme entón por escribir esta carta a Anxo Quintana. Nin mu!

Pasaron os meses e en outubro celebróuse unha Asemblea Nacional de pseudodelegados que nombrou ó Sr. Quintana candidato a Presidencia. Ninguén quixo escoitar a voz dunha base que pedía estar nesa Asemblea. Mentres tanto, a cidadanía sufría unha crise económica de dimensións nunca antes vista, e os responsables políticos adicábanse a tirar fogos de artificio, pensando máis en encauzar a campaña electoral que en enfrontar o problema en si e provocando, deste xeito, a desconfianza na poboación. En decembro convocáronse as eleccións e en xaneiro cerráronse as listas provinciais cunha clara falla de democracia interna, provocando máis malestar entre a militancia. As Asembleas Comarcais do BNG resultaron ser órganos onde se fala moito e se escoita pouco, especialmente, por quen ten a obriga de escoitar.

O Sr. Quintana arrincou a precampaña anunciando un resultado histórico… e tivémolo! As enquisas fixeron rebaixar as espectativas pero, ainda así, resultaron ser máis optimistas do que a realidade marcaría finalmente. Tiña unha explicación lóxica: “hai que ter en conta que as enquisas non serven de nada -ou de moi pouco- cando se dan circunstancias especiais” … “na actualidade estamos vivindo unha situación excepcional, unha crise económica de gran calado”. Efectivamente, a conducta teórica, esa variable que se utiliza para elaborar as enquisas, agochou o resultado final. Incluso as sondaxes a pé de urna foron incapaces de predecir o resultado final.

Algúns vímolo vir e advertímolo pero, como ninguén nos fixo caso, non erramos no noso pronóstico. Fora mellor ser escoitado para, finalmente, trabucarse.

Quen ten medo de quen?

Hai medo a debater. Non hai dúbida. Pero sería un erro sinalar a calquera dos candidatos. As campañas electorais están milimétricamente deseñadas por “expertos” asesores e calquer cousa que se sáia do guión preestablecido mete medo. Calquer imprevisto causa pánico entre os asesores. Todo está deseñado para seducir ó votante, non para informalo. Son aqueles quen xogan coas nosas esperanzas, cos nosos medos e cos nosos sentimentos e nós, emboubados, caemos nas súas trampas, nas súas provocacións. Tampouco me gusta ese cruzamento de declaracións entre candidatos acerca do medo duns e outros, non me gusta por vulgar,… parece máis un cruce de declaracións entre bandas predipostas a acabar a puñetazos que de persoas que aspiran a acabar sentadas nun escano do Parlamento de Galiza. Eu pregúntome quen ten medo de quen? Ou… de que?

Probablemente nesta campaña quedemos sen ver, unha vez máis, debates entre os candidatos a Xunta de Galiza. Falarase, e moito, dos medos duns e outros, logo cada quen creerá a quen lle pareza.

Seica está previsto un debate a tres para o día 20 de febreiro coa asistencia confirmada do Sr. Touriño e do Sr. Quintana. Falta por confirmar a do Sr. Feijóo que esixe para asistir outros tres debates “cara a cara”.

Teño que recoñecer a proposta do Sr. Feijóo é a máis acertada… polo menos a que máis me gusta a min. Tres “cara a cara” permitirán a cidadanía diferenciar mellor as propostas de cada un dos partidos, especialmente as propostas dos dous partidos do goberno porque, penso eu, que si estes dous -PSOE e BNG- van a gobernar en coalición, como xa o fixeron ata agora, deberíamos saber os votantes porque votar a un e non ó outro. É dicir, un nacionalista debe saber porqué debería votar o BNG e non ó PSOE si finalmente os deputados do BNG van elixir ó Sr. Touriño como presidente? Ou viceversa… ainda que é menos probable!

Considero que fai ben o Sr. Feijóo en non acudir ó debate si non se confirman antes os”cara a cara” que pide, así, polo menos, poderemos ver un debate a dous entre o Sr. Touriño e o Sr. Quintana. Devezo por velos discutir… faranno? Ou, pola contra, aceptarán a proposta do Sr. Feijóo? Non me digan que agora lles entrou o medo a debater (a todos).

A miña percepción é que cada un dos candidatos teme máis as súas propias limitacións que a auducia e/ou a valentía do rival, tal e como nos queren facer ver.