Estatuto de Galiza. Estatuto da Nación?

Voltamos a estar en campaña electoral e, como non, voltamos ó discurso do Estatuto de Nación. Eu pregúntome que temos que ver a nación con iso, porque ninguén nos preguntou a nosa opinión, ninguén nos pediu -a cidadanía- que diseñemos a Galiza do futuro. Non hai propostas do pobo, non hai debate entre pobo e, por suposto, non hai unha administración política que canalice as nosas conclusións. Como é posible chamarlle Estatuto de Nación a unha proposta feita as costas dos integrantes desa nación? Sobre este asúnto versaba a mensaxe deixada hoxe nas caixas dos tres candidatos a Xunta de Galicia:

Un dos maiores fracasos da pasada lexislatura foi a non elaboración dun Estatuto de Galiza e trátase este dun fracaso de todas as forzas políticas no seu conxunto.

Polo que levo visto, oído e lido no que vai de precampaña estanse pondo outra vez as mesmas pedras que levaron ó fracaso do proxecto anterior o que me fai pensar que, realmente, existen poucas ganas de lograrun novo estatuto para Galiza.

Eu envexo o Estatut de Catalunya, pero máis qe polo seu contido, que tamén, pola forma en que foi elaborado. O Estatut é o resultado dun proceso participativo no que tivo un gran protagonismo internet. Así se recolle nun informe da Generalitat de Catalunya que di así no seu resumo:

“Durante o segundo semestre do ano 2004, en Catalunya vivíuse un fenómeno inédito. O Gobierno da Generalitat iniciou un proceso participativo co obxetivo de informar e de facer participar á cidadanía na redacción do novo Estatuto catalán. O obxetivo do proceso participativo era tan sinxelo no seu diseño como complexo na sua execución: por ó alcance da cidadanía diferentes medios para recoller as suas demandas, opinións e reflexións en relación co Estatuto e envialas, íntegramente e a través dunha análise sintética, á ponencia parlamentaria encargada de elaborar a proposta de reforma, previamente o inicio dos seus traballos.

Internet foi unha desas canles e así naceu unha páxina web, que estivo activa durante cerca de cinco meses co obxectivo de recoller propostas e informar á cidadanía. Neste periodo de tempo recibiu 86.757 visitas, serviu máis de 700.000 páxinas, recolleu 4.530 aportacións escritas e a cidadanía utilizou os foros de debate para enviar máis de 9.500 mensaxes.”

O Estatut de Catalunya foi por encima de todo un Estatut participativo, onde tódolos cidadáns, organizacións e movementos sociais fixeron propostas e debateron dos foros creados pola Dirección Xeral de Participación Cidadana da Generalitat de Cataluña (algo que aquí non temos nin en proxecto). Aquí non se debateu siquera polas bases dos partidos políticos.

Considero que si realmente tivesen vostedes a vontade de elaborar un novo Estatuto para Galiza comezarían de cero e deixarían que fose a sociedade galega a que puxese os primerios piares nos que se sustentase o noso futuro e, deixarían tamén, de usar este asunto como unha arma arroxadiza. Non se pode enredar na area sociopolítica co futuro dun pobo.

Queren vostedes realmente un Estatuto para Galiza sin contar coas demandas formais dos galegos?

O que realmente é envexable do Estatut é o método escollido para a súa elaboración. Non se pode copiar outro estatuto e presentalo no Parlamento galego sen máis, sen ser antes discutido pola sociedade. Considero que un estatuto debe ser trazado, dende o primeiro artigo, pola cidadanía, os partidos, as organizacións sindicais, empresariais e movementos sociais (culturais, ecoloxistas, deportivos, feministas,…). Niso si é envexable o procedemento levado a cabo polo goberno catalán 100% participativo. Débese imitar o método procedimental, non o articulado. Débese presentar entre toda a sociedade, non unilateralmente…

Xustiza e Sanidade

Xuntar estes dous temas nun só pode parecerlle a alguén que estou misturando touciño con velocidade pero unha cousa ten moito que ver coa outra ou, mellor dito, unha cousa acaba levando a outra (e a veces, viceversa). Así llo plantei hoxe os tres candidatos que, como ben sabedes, andan moi atarefados, e non poden respostar as miñas dúbidas. Este rítmo vou seguir indeciso o día 2 de marzo.

Preguntaranse que ten que ver unha cousa coa outra. Agora llo explico: cando unha persoa doente é vítima dunha neglixencia médica, onde acaba? No xulgado -non todos, algúns no cemiterio-. Non existe a mínima posibilidade de que un centro sanitario público recoñeza os seus erros e indemnice o paciente polo dano causado, nin sequera cando o feito é flagrante.

Logo de tantas preguntas, nas que vou introducindo experiencias propias, vostedes dirán, pois si que tivo un ano negro este home! Pode ser, pero eu que non creo na mala sorte, considero que todo o que a min me sucede ocórrelle tamén tódolos días ó resto de cidadáns.

Dentro dunha semana fai un ano que acudín a un centro sanitario porque me levantei doente. Acudín ó C.H. Cristal Piñor de Ourense onde, sin facerme proba algúnha do mal do que me queixaba mándanme pra casa con menciña pra dor de cabeza e para o catarro (a verdade é que tamén andaba algo arrefriado). Seica un non pode enfermar un domingo de Entroido! Os catro días estaba moito peor. Desta vez, logo de facerme tódalas probas que antes non me fixeran, diagnósticanme unha patoloxía que nada tiña que ver coa que me trataran e ponme o tratamento… o día seguinte! (daquela os médicos estaban en folga). O resultado é que tratar esa enfermidade tan tarde fai que a miña saúde non poida reverter ó estado inicial, mentres que si me tratasen o primeiro día (claro que para iso había que facerme as probas naquel momento, naquel domingo de Entroido) agora mesmo non tería ningunha secuela e, seguramente, estaría moito menos cabreado.

Puxen unha reclamación en ‘Atención o Paciente’ e a súa resposta é que o trato que me deron foi o adecuado. Estiven a piques de mandarlle un xamón de guijuelo ó responsable!

A saída que queda nestes casos -a min e a calquer outro paciente- é a xustiza… e aí atópome, de novo, cunha lista de espera con máis de 5.000 casos por resolver. Sí, eses son os casos que ten na actualidade o Xulgado de Instrucción nº 1 de Ourense segundo traballadores do Pazo de Xustiza.

Os xulgados están ateigados, en boa parte polo funcionamento (o correcto sería decir malfuncionamento) irresponsable das administracións. Por iso a solución ó colapso da Xustiza non pasa sóamente por dotar de máis medios ós xulgados, que tamén, senón de liberar as administracións de dirixentes e funcionarios irresponsables.

Entre os casos que se atopan nese mesmo xulgado está unha denuncia por unhas canteiras en Xunqueira de Ambía, denuncia que se podería ter evitado si o concello (do PP), a Consellaría de Medio ambiente (do PSOE) e/ou a Consellaría de Industria (do BNG) fixeran ben o seu traballo… e así ata o infinito! Os xulgados, como último recurso que son para a cidadanía, son os que sufren máis directamente o malfuncionamento do resto da administración pública -xunto co administrado, claro-.

Mentres tanto, os cidadáns que sufrimos primeiro as neglixencias dunha administración, logo imos ter que soportar a posteriori a lentitude doutra, a da Xustiza. Somos vítimas dos seus erros por partida dobre.

Existirá algunha vez unha administración -especialmente na Sanidade- que sexa imparcial a hora de dirimir conflictos entre o administrado e os actos dos seus traballadores, sen ter que recurrir a vía xudicial? Algún de vostedes vai por fin ó corporativismo das administracións -agora que tanto se critica o da Xustiza- e garantirá que o administrado sexa recompensado polos danos que esta lle cause sen necesidade de ter que acudir sempre a xustiza?

Despoboamento e avellentamento no rural

No rural non sobra ningún vello pero falta xente nova. O desequilibrio xeracional é tal que cada ano aumenta o número de pobos que quedan sen veciño algún. É difícil reter a xente nos pobos cando non se lle pode garantir o mesmo nivel de vida que calquer outra persoa ten nunha cidade: suministros, administracións, ensino, información, actividades sociais e culturais… unha carencia que sería fácilmente subsanable coa implentación das novas tecnoloxías da información e do coñecemento pero, para a empresa privada non é rendible dar servicios a poboacións pequenas e lonxanas e, para as administracións, non é algo prioritario. Cada vez que hai eleccións fálase de WI-FI, WI-MAX,… inaugúranse un par de antenas -pra foto- e pasado este periodo esquecense de todo. A pregunta de hoxe é a seguinte:

“Galiza crece no entorno das súas grandes cidades, mantense en seis urbes e afúndese o padrón en dous tercios dos concellos galegos. Nas provincias de Lugo e Ourense, o descenso afecta o 75% dos concellos. Así se resume no derraeiro ano de movimientos demográficos que acaba de facer público o Instituto Nacional de Estadística (INE)”.

Esta é a cabeceira dunha nova que publicou o 3 de xaneiro La Voz de Galicia. Non colle a ningún galego por sorpresa pois, a mesma nova, vense repitindo ano tras ano.

As políticas do medio rural son un fracaso, son unhas políticas que non permiten innovar, crear ou crecer, simplemente sobrevivir e, cando iso non é posible, só queda fuxir. Unha boa parte das persoas que ainda quedan no rural galego faino con explotacións agrícola-gandeiras de subsistencia sustentadas polos subsidios europeos, subsidios que pronto chegarán a súa fin.

Para cando iso ocorra atoparémonos cun país que non sóubo aprobeitar as axudas da Unión Europea para modernizar o medio rural, para especializar os seus campesiños e gandeiros, nin para crear unha verdadeira industria transformadora dos bens aquí producidos. Non é así noutros países de Europa, como Francia, onde contan xa con macroproxectos como a AGROPOLE, mentres aquí seguimos enredados coa infracultura das concentracións parcelarias.

Pregúntome si lles preocupa o abandono do medio rural, lamentablemente non para a Galiza urbana, senón para fora da nosa terra e, pregúntolles, cales son as súas solucións a este problema, xa secular, que ten tintes de converterse en dramático si temos en conta o avellentamento dos nosos pobos.

Oiremos falar de tódalas maravillas que se ten feito no medio rural -cantos de seréa dirixidos a poboación urbana; só eles poden, por descoñecemento, crer todo o que se di- para mellorar as condicións de vida pero logo, porque segue desaparecendo a poboación? O pior é que esa poboación nin sequera vai para as cidades galegas, nas que tampouco existe moita saída laboral, senón para fora de Galiza. O éxodo de galegos parece non ter fin.

Artigo relacionado: O minifundio : ¿residuo do pasado ou proxecto de futuro?, de Xoan Carlos Carreira

Universidade Virtual Galega

Sobre a necesidade dunha Universidade Virtual Galega xa falara antes neste blog e, agora, deben ser os candidatos a Presidencia da Xunta de Galicia quen deben respostar se van dar saída ou non a esta demanda. Dende hoxe xa lle chegan as preguntas ós tres candidatos, logo da aceptación de E. Pérez Touriño no día de hoxe tras facer unha nova solicitude de amizade (quen sabe! o mellor a outra non chegou a quen tiña que chegar…).

Onte, despois dun intercambio de opinións con Xosé Manuel Beiras no Facebook -el ou quen o suplanta ¿?-, el afirmaba que este novo invento de comunicación só servía para que agora os políticos nos mintan a cara. Ante isto eu respostei que grazas a esta ferramenta tamén lle podemos chamar ós políticos mintireiros a cara, non? Ante isto dixo: “En todo caso estaslle chamando mentireiro ó asesor de imaxe que controla o perfil de facebook…” dese político. Todos nos facemos a mesma pregunta verdade, realmente está detrás dese perfil o político que di ser ou, como afirma Beiras, non é máis que un asesor de imaxe? Ben, pois eu a eses asesores de imaxe dígolles que curren un pouco máis e, polo menos se molesten en contestar estas preguntas que lle vou plantexando:

Recentemente saiu nos medios unha nova na que se denunciaba unha anomalía na UNED pola cal non se permitía presentar teses en galego mentres si se permitía facelo en linguas estranxeiras e solícitábaselle ó goberno que realizase as “xestións oportunas” para por fin a esta discriminación. Supoño que ata ahí estamos todos dacordo pois tódolas formacións defenden a liberdade de cada individuo para estudar na lingua que lle pareza.

Pero na realidade iso non é posible. En ningunha Universidade galega presencial é posible estudar integramente en galego, como tampouco o é a distancia na UNED -como xa vimos- nin nun entorno virtual. Resulta paradoxal que calquera individuo do rural galego -ou da cidade- que queira facer estudos universitarios dende a súa casa nun entorno virtual, que lle permita o contacto directo -virtual- cos seus compañeiros e mestres, realizar todo tipo de xestións e probas de xeito telemático, poda facelo en catalán, en castelán ou en inglés, pero non na súa propia lingua.

Pensen nos galegos que viven en pequenas vilas, lonxe das facultades das grandes cidades, pensen nos galegos que están espallados por todo o mundo e pensen, como non, nos beneficios económicos, sociais, políticos, tecnolóxicos,… que aportaría a Galiza. Os galegos necesitamos unha Universidade que pense os problemas do noso país e deseñe as solucións para el en clave galega.

Logo do éxito acadado pola Universidade Oberta de Catalunya (UOC) e logo da posta en marcha, neste mesmo curso, da Universidade a Distacia de Madrid (UDIMA), non lles parece que xa vai sendo hora de que os galegos teñamos a nosa propia Universidade Virtual?

Como podedes ver, na sidebar da dereita aparece dende hoxe unha ligazón para causa: Galiza necesita unha Universidade Virtual Galega. Os candidatos de PP, PSOE e BNG foron convidados a sumarse a esta causa, ningún aceptou ata o de agora; tampouco o fixo o Conselleiro de Innovación, Fernando Blanco, claro como isto non é innovador -pois xa a teñen en Catalunya dende hai 15 anos-;… ah! e o alemá tampouco, tan comprometido como está coa causa do Bueno é galego… seguro que prefire abrir unha nova causa, xa o vexo “A UDIMA é galega”. Mellor galeguizar que crear algo propio. Quen si se uniu a causa foi Xosé Manuel Beiras, o BNG de Compostela, o BNG de Xunqueira de Ambía, […] Robinho, e Rosa que é quen maís membros e membras leva reclutado. Xa estamos chegando a 100 e levamos pouco máis dunha semana; está moi ben!

Resposta de Anxo Quintana:

Non sei se sabes que o compañeiro Carlos Aymerich fixo no Parlamento de Galiza unha pergunta sobre este tema e que o BNG presentou tamén iniciativas no Estado ao respeito. Desde logo que sería unha moi boa iniciativa unha Universidade Virtual Galega. Temos o “material” necesario e as potencialidades para levalo adiante. Espero que poida facerse nos vindeiros catro anos.
Pido desculpas por non me unir a todos os grupos que se me propoñen, aínda que me parecen interesantes, mais utilizo o facebook máis como canle de comunicación coa xente que como vía para “manifestarme” politica ou persoalmente.
Un saúdo

Problemas estruturais

Si nos pomos a falar de problemas estruturais, novos e vellos, dentro do goberno galego e o fixésemos Consellería a Consellería, a lista sería interminable. O tempo e o espazo son ilimitados… pero non para nós, por iso trato de abreviar ó máximo nas cuestións plantexadas. Ben, a pregunta de hoxe era esta:

Existen grandes problemas estructurais no país que non van deixar de existir por máis que dende os gobernos -o actual e o anterior- nos traten de convencer do contrario. O exemplo máis notable é a Sanidade. Levamos arrastrando este problema dende que eu teño uso de razón e sempre oímos a mesma mensaxe: tanto dende o goberno minorando, coma dende a oposición aumentando.

Eu entendo que vostedes primeiro falan para os seus, para que se reafirmen nas súas conviccións e, segundo, para os que non sufren eses problemas, xa que calquer persoa que teña que acudir a un centro sanitario sabe que as citas de especialidades, para realizar probas, para intervencións,… están moi por encima do que os gobernos din, tanto que os máis anciáns dubidan, moitas veces, si chegarán con vida pra ese día.

Os que se atopan moi mal, e o poden permitir, acuden a centros privados. Outros esquecen as súas citas ou perden os resgardos, co cal o aforro para administración é importante. Non deberían repartir premios por iso.

Un exemplo deses vellos problemas -e que puiden vivir moi de preto- e o dunha persoa que estivo hospitalizada a principios de febreiro e o médico, ó darlle a alta dille que saque cita para consulta para dentro de tres meses pero logo, ó pedila danlla para principios de decembro. Case once meses! Neses días coincide que sae na prensa a Conselleira decindo que non existen listas de espera máis alá de tres meses… e seguramente convenceu a unha boa parte da población. AH! Antes de acudir esa cita esta persoa foi hospitalizada outras dúas veces pola mesma causa.

Outro exemplo, este dos creados polo novo goberno, pois agora para solicitar un grado de minisvalía hai que facelo en Vicepresidencia, e a quen vai alí facelo, a traballadora social dalle un prazo de 5 meses para resolver o expediente cando antes, cando este procedimento se realizaba no Inserso, facíase en menos de un mes. Iso si, logo só queda esperar que se cumpra o prazo.

A vostedes parecelles normal que o malfuncionamento das administracións se esté institucionalizando? A sensación que percibimos os administrados é que a administración pública só é eficiente cando se trabuca.

Integración Social

Esta é unha desas expresións que nunca fallan nun programa político. Tódolos políticos queren mostrar o seu lado máis amable nunha campaña e iso non é posible sen ter consideración polos máis desfavorecidos nunha sociedade. A miña percepción é que se fala moito máis de integración social do que realmente os políticos están dispostos a integrar, de aí a pregunta que lle plantexei no día de hoxe a Anxo Quintana e Núñez Feijoo. Emilio P. Touriño nin me mira a face, Núñez Feijoo debe andar moi atarefado e Anxo Quintana contestou a pregunta que lle deixara o sábado sobre corrupción política -o tema máis espiñento dos plantexados ata agora-, o cal é de agradecer pois, a bo seguro, anda tan liado coma os demais. É posible que non haxa máis respostas, ainda así, eu plantexarei tódalas as que se me ocorran.

A sociedade, a través dos seus mecanismos de particiapación -movementos sociais- sacou a luz hai xa ben tempo a discriminación que estaban sufrindo moitos colectivos sociais, abocados a unha vida marxinal por falla de recursos, por discapacidade, pola súa orixe ou pertenza a unha etnia minoritaria, por ser muller, etc. A presión destes colectivos fixo que tódolos partidos falen nas súas campañas de integración social…

Pero, ata onde están vostes dispostos a integrar? As mulleres, colectivo marxinal por antonomasia conseguiron un importante avance ó acadar estar ‘visibles’ nas listas dos partidos políticos nos comicios electorais, grazas a unha reforma da lei electoral. Non sucede o mesmo cos discapacitados que, pese a que a lei reserva un cupo mínimo do 5% -que logo será un 7%- no emprego público -e os deputados do Parlamento Galego son traballadores públicos- non acaban de atopar ocos nas listas electorais de ningún partido.

A pregunta de hoxe é para que me digan cantos discapacitados levan nas súas listas con posibilidades de ser elexidos deputados e que porcentaxe de discapacitados prevén contratar para cubrir postos de confianza.

Neste tipo de políticas prodúcese, moitas veces, un fraude por parte das administracións e/ou empresas públicas cando, a sabendas da obligatoriedade da reserva de cupo, convocan un número determinado de prazas dos previstos en diferentes procesos para evitar, de facelo nun só, crear prazas para discapacitados. Este tipo de prazas están destinados para un perfil de cidadáns concretos o que, a miudo, choca coas preferencias do resposable político de turno.

Corrupción política

A corrupción é unha das causas que xeran máis desafectación política no cidadán. Todos somos testigo no día a día desa practica á que ninguen parece quererlle por fin -quen non recorreu algúnha vez a un amigo para que lle sacaran unha multa?, pois iso non é o peor-, pero esta corrupción prodúcese en tódolos niveis da administración e, canto máis alto se produce, máis grande é o botín. Son poucas, non quero arriscarme e dicir ningunha, por medo a trabucarme, as ocasións nas que o responsable político dunha administración denuncie e cese a traballadores ou funcionarios ó seu cargo por este tipo de fraudes, máis ben todo o contrarío, deféndense e cúbrense os uns ós outros. A pregunta do sábado era esta:

Onte Manuel Villoria falou no foro de La Región sobre Corrupción política e liderazgo político -por certo, mágoa que non se acercase por alí ningún político, pois sobre estes asuntos teñen moito que aprender-. A corrupción política é algo que sempre existiu, existe e existirá pola codicia persoal de moitos representantes políticos e tamén, como non, pola perda de valores do sector privado -… e dos políticos-. Pero a corrupción das administracións non se produce soamente por parte dos responsables políticos senón tamén, moitas veces, por funcionarios e traballadores das administracións que contan coa desidia, inxenuidade, ignorancia ou imprudencia daqueles.

Hai unhas semanas fun testigo de como un inspector ofreceu a un administrado a posibilidade de expedir unhas facturas con IVE ou sen IVE -a súa elección-para pagar unhas tasas; claro, ante unha situación así, o que realmente che dan a elexir é entre un proceso ‘administrativo rápido’ ou un ‘proceso administrativo lento’, e, co caro que está o tempo, só queda unha opción.

Estou seguro que isto non é un caso aislado, pasa cada día, e as cantidades son máis elevadas canto máis importante é o capital do ‘administrado’.

Que medidas pensan adoptar vostedes, si tivesen a responsabilidade de conformar o goberno da Xunta de Galicia, para por freo a corrupcción das administracións públicas, tanto por parte de traballadores e funcionarios como por parte de responsables políticos? Ou teremos que ser, unha vez máis, os cidadáns os que acudamos ós xulgados?

Resposta de Anxo Quintana:

Estimado amigo

Vexo que participas dun xeito moi activo nesta nova ferramenta que é o facebook. Agradézoche todas as túas mensaxes, aínda que lamento non ter tempo para respostalas todas.

En calquera caso, considero especialmente relevante o tema que plantexas nesta mensaxe. O caso do que falas, o dun inspector que ofrece facer factura con ou sen IVE é, desde logo, unha situación das que debemos combater desde a Administración Pública. Para comezar, indicar que (sen que isto sirva de xustificación algunha) un inspector non é un político, senón un funcionario público.

A Consellaría de Presidencia iniciou nesta lexislatura un proceso de elaboración dunha nova regulación da Administración Pública pendente aínda de finalizar e que, por desgraza, vemos que fica nas asignaturas pendentes da vindeira lexislatura. Para nós é, dende logo, unha prioridade regular as práticas públicas de xeito claro e nese camiño se encadra a transparencia que aplicamos en todas nosas actuacións. Exemplo disto é o feito de que sexan datos públicos os contratos e soldos de todos os cargos que se poden considerar políticos dentro das Consellarías nas que tivemos responsabilidades.

Para o domingo, por ser o día do señor, e por respeto as minorías creintes, renunciei a facer pregunta algúnha ós candidatos. Espero que non se me anoxe ninguén…