Tensións entre legalidade e lexitimidade no BNG

A tensións entre legalidade e lexitimidade xurden cando non existe coincidencia entre o legal e o lexítimo, isto é, cando una actuación que é legal non é aceptada voluntariamente por outros actores involucrados, ou viceversa, cando una actuación é lexítima, axustada ós valores e crenzas da sociedade, pero está prohibida pola lei. A estabilidade política depende de que ambas situacións, legalidade e estabilidade, se den a un mesmo tempo.

Guglielmo Ferrero fala dos principios de lexitimidade en “O Poder. Os Xenios invisibles da Cidade”, onde o autor relata [pax. 29] como “tras séculos de disputas os suizos admiten pacíficamente na actualidade (a obra data de 1942), que estes dous principios de lexitimidade –en referencia ó principio electivo e ó principio democrático- e as regras que aseguran a súa aplicación, son xustas e razoables, de maneira que todos os habitantes da confederación –Helvética- están plena e firmemente convencidos de que os gobernantes, nomeados seguindo as disposicións da constitución ostentan en boa lide o poder do mando, de igual xeito que o pobo […] está obrigado […] a obedecer os designios dos seus gobernantes”. Para G. Ferrero os principios de lexitimidad [pag. 30] “non son máis que xustificacións do poder”.

O poder é unha das cualidades que nos diferencian a unhas persoas doutras que máis necesitan ser xustificadas, por elo é necesario que as normas que nos obrigan a seguir un determinado comportamento deben ser xustas e razoables, de non selo non nos sentiríamos obrigados a obedecelas.

Dentro do BNG as tensións entre legalidade e lexitimidade xurdiron trala celebración da derradeira Asemblea Nacional Ordinaria na que por maioría dos militantes presentes se decide poñer fin a unha norma fundamental do nacionalismo: o carácter asembleario da fronte nacionalista a tódolos niveis. É certo que obtivo a maioría de todos os que quixeron acudir (máis ou menos a cuarta parte dos militantes) e entre os que o fixeron obtivo o apoio do 60%. Non se pode discutir a legalidade deste cambio pero sí a súa lexitimidade.

Entre as razóns que se aduciron están a de mellorar a operatividade destas Asembleas, a falla de espazo para unha militancia tan ampla, o custo de organizar este tipo de actos, a necesidade de facer un partido máis moderno e dinámico, etc. etc. Na actualidade vemos que non é así. Fai uns meses celebróuse unha Asemblea Nacional Extraordinaria para elexir o candidato do BNG a Xunta e decidiron que a ese acto debían acudir 1.500 delegados. Para que tantos? Ninguén discutía quen ía selo candidato, logo por razóns económicas, espaciais e técnicas chegaban menos, por exemplo 250, non? O problema é que, ademais, se quería utilizar ese acto dun xeito propagandístico: a militancia entregada ó seu lider. Para facer iso sería mellor unha Asemblea aberta a todos pero iso non era posible, ou mellor dito legal, porque os estatutos esixen que sexa por delgados; tamén se podía decidir que cada militante se correspondese cun delegado, pero poderían colarse moitos críticos e non interesaba, publicitariamente, trasladar unha imaxe crítica da militancia cara ó exterior.

Agora estamos na véspera doutra Asemblea Nacional Extraordinaria -cando se celebran dúas tan xuntas é que algo se fixo mal nas precedentes- a que poderán acudir un máximo de 2.500 delegados, e dicir, máis ou menos o número de persoas que viña asistindo habitualmente sen necesidade de andar en liorta uns compañeiros con outros; o que ocorre é que deste xeito quen controla os resortes da organización pode tamén controlar, usando a súa posición dominante, o desenrolo dese proceso que leva a cada delegado a ANE.

O certo é que as razóns esgrimidas para mudar unha das regras fundamentais do nacionalismo, o asemblearismo da AN, perden toda a súa forza si temos en conta o desenrolo do proceso que, para comenzar, sae moito máis caro que realizar unha Asemblea aberta, pois agora é preciso contactar primeiro coa militancia para elaborar esas listas, acudir a unha asemblea comarcal a debatelas e votalas pra finalmente voltar a AN. Polo método tradicional os dous primeiros pasos aforrabanse. Técnicamente tamén resulta máis complexo, polas mesmas razóns.

Si o actual sistema resulta pouco razoable, pois non demostra ser mellor que o antigo, si se amosou sobradamente inxusto. É inxusto porque as maiorías dominantes nas comarcas cerran o camiño da AN as minorías, que estarán desta vez menos representadas que nunca e si hai algo que non lle sobra ó nacionalismo, nestes tempos, é base social. Estorba a algúns, certo, pero non sobra ó nacionalismo. Así é lóxico que, por moi legal que resulte ser o proceso, ó ser tamén irracional e inxusto para moitos ncionalistas, e polo tanto ilexítimo, non se sintan logo obrigados nin comprometidos co proxecto.

Quen sabe si tras séculos de disputas o proceso se voltará pacífico… poderemos esperar tanto?

Balance da era Quintana no BNG

Xerais de 2004: o BNG perde máis de 90.000 votos (pasa de 306.268 votos nas xerais do ano 2000 a 208.688 neste ano) e un deputado.

Europeas 2004: o BNG perde  máis de 200.000 votos (pasa de 349.079 votos nas europeas do ano 1999 no conxunto do Estado (335.193 na circunscripción galega) a 141.756 votos en Galiza) e un eurodeputado..

Galegas 2005: o BNG perde preto de 35.000 votos (pasa de 346.430 nas galegas 2001 a 311.954 nas do 2005) e catro deputados.

Municipais 2007: o BNG perde arredor de 10.000 votos (pasa de 325.331 votos nas municipais de 2003 a 315.279 nas últimas municipais).

Xerais 2008: o BNG gaña  preto de 4.000 votos (pasa de 208.688 votos en 2004 a 212.543 no 2008). Parecía un punto de inflexión… non foi así.

Galegas 2009: o BNG perde máis de 41.000 votos (pasa de 311.954 votos no 2005 a 270.712 neste ano), un deputado e o dereito a designar un senador na Cámara Alta do Estado (en realidade este dereito xa se perdera  no ano 2005 seguindo o sistema de elección que tradicionalmente se usou no parlamento galego).

Resulta paradoxal que as mesmas persoas que formaron parte deste proxecto agora concurran a Asamblea Nacional Extraordinaria baixo o nome de +BNG, os mesmos que fixeron que o BNG actual sexa moito menos daquel que lle deixaron. Este grupo cre que todo é posible a base de imaxe e propaganda, tanto que incluso toman prestado os lemas utilizados nas derradeiras campañas electorais polo BNG e que, a vista dos resultados, tanta gloria nos deron, partindo do “máis forza en Madrid!” das xerais, pasando polo “máis avances!” das galegas ata chegar ó +BNG co que se presentan a Asemblea Nacional. Mentres tanto, a realidade vaise afastando do mundo imaxinario que crea a súa propaganda, xa que agora temos menos militantes, menos votos, menos concelleiros, menos deputados,… -BNG.

A vulnerabilidade ideolóxica do nacionalismo, onde está?

Falaba Anxo Quintana nunha primeira reflexión feita logo das eleccións galegas do 1 de marzo que o BNG non soubera ler a realidade política e social de Galiza. Dando por bo este argumento só queda por en dúbida todas as demáis interpretacións e analises feitas por aqueles que logo da xornada electoral descubriron unha nova Galiza.

Unha desas análises, a elaborada polo Consello Nacional do BNG para avaliar os resultados electorrais, fala da fraxilidade ideolóxica da base electoral do nacionalismo sinalando que o retroceso do BNG ten a súa causa principal na desafección dos sectores electorais máis críticos e esixentes que á súa vez móstranse claramente vulnerábeis.  Só lle quedou decir que somos parvos, que somos parvos por defender a nosa paisaxe (GNSV), ós nosos traballadores (CIG), ós nosos gandeiros e agricultores (SLG),… por defender o que sempre se defendeu dende o nacionalismo: a nosa terra. Que esperaban? Esperaban que dende estas organizacións se mirase para outro lado mentres se apoiaba o Plan Acuicola, a Reganosa, a explotación de canteiras ilegais ou as concentracións parcelarias salvaxes; esperaban aplausos e palmadiñas mentres se cerraban acordos coa  CEG ou se puñan a disposición das empresas que crean o emprego máis precario de Galiza (por exemplo, as textís) millóns de metros cadrados e millonarias subvencións sen esixir melloras para os traballadores; … é máis, dende algunha consellería practicouse un neoliberalismo tan agresivo, como ben denuncia a CIG sobre SEAGA, que se chegou incluso a presionar a algún sindicato para que non defendesen a traballadores despedidos por aquela.

Pese ás críticas feitas nas Asembleas Comarcais esas desafortunadas verbas volven a reiterarse no documento político que se debatirá na Asemblea Nacional Extraordinaria do 10 de maio (pregúntome si de verdade os Responsables Comarcais cumplen a súa función de elevar ó Consello Nacional o discutido nas comarcas. Pode que esa sexa a causa do descoñecemento que boa parte dos seus membros tiñan da realidade galega); pero non abonda con iso, pois, ó mesmo tempo que se fala da súa “vulnerabilidade” contemplase para o futuro máis colaboración e cordinación coas organizacións sindicais, socio-profisionais, empresariais, culturais e ecoloxistas. E todo isto sen asumir responsabilidade algunha, nin facer unha mínima autocrítica e, moito menos, sen que ninguén pida desculpas. Como se pode falar dunha relación fluida  e constante cos movementos sociais por quen ata fai pouco os consideraban “inimigos do nacionalismo”, “desleais con Galiza”, “traidores da patria”,…? 

Estas declaracións de intecións recollidas no documento político non resultarán cribeis para quen escribe mentres os que verteron lixo sobre estas organizacións sociais, mentres os que realmente resultaron vulnerables ideolóxicamente,  non se desulpen e asuman as responsabilidades políticas.

Cuarta vía

Cuarta Vía é unha iniciativa dos compañeiros do BNG de O Ribeiro; unha alternativa que pretende:

  1. Recuperar o asemblearismo, tamén nas comarcas.
  2. Dotar á militancia de información e participación nas decisións.
  3. Integrarse e participar nos axentes sociais.
  4. Separar os cargos institucionais e as responsabilidades no BNG.
  5. Recuperar a rúa.
  6. Volver ó discurso soberanista.
  7. Defender a lingua sen ambaxes e usala como é debido.
  8. Escoitar a todas as correntes internas.
  9. Ampliar a base militante.
  10. Recuperar o camiño nacionalista e de esquerdas.

Concordo con cada un dos seus puntos así como cos principios e razóns que motivan a súa presentación. Poden lelo seguindo este fío.

Novidades lexislativas marzo

NOVEDADES LEGISLATIVAS MARZO/2009

Desarrollo reglamentario TRADE. Medidas urgentes empleo. Prevención Riesgos Laborales. Prestaciones de Seguridad Social.

1) Trabajadores autónomos. Real Decreto 197/2009, de 23 de febrero, por el que se desarrolla el Estatuto del Trabajo Autónomo en materia de contrato del trabajador autónomo económicamente dependiente y su registro y se crea el Registro Estatal de asociaciones profesionales de trabajadores autónomos. BOE 04/03/2009

2) Medidas urgentes empleo. Real Decreto-ley 2/2009, de 6 de marzo, de medidas urgentes para el mantenimiento y el fomento del empleo y la protección de las personas desempleadas. BOE 07/03/2009

3) Prevención de riesgos laborales. Real Decreto 298/2009, de 6 de marzo, por el que se modifica el Real Decreto 39/1997, de 17 de enero, por el que se aprueba el Reglamento de los Servicios de Prevención, en relación con la aplicación de medidas para promover la mejora de la seguridad y de la salud en el trabajo de la trabajadora embarazada, que haya dado a luz o en período de lactancia. BOE 07/03/2009.

4) Trabajadores del mar. Orden PRE/568/2009, de 5 de marzo, por la que se modifica el contenido de los botiquines que deben llevar a bordo los buques según lo previsto en el Real Decreto 258/1999, de 12 de febrero, por el que se establecen condiciones mínimas sobre la protección de la salud y la asistencia médica de los trabajadores del mar. BOE 11/03/2009

5) Construcción. Subcontratación. Real Decreto 327/2009, de 13 de marzo, por el que se modifica el Real Decreto 1109/2007, de 24 de agosto, por el que se desarrolla la Ley 32/2006, de 18 de octubre, reguladora de la subcontratación en el sector de la construcción. BOE 14/03/2009.

6) Mutuas de accidentes de trabajo. Corrección de errores de la Orden TIN/221/2009, de 10 de febrero, por la que se modifica la Orden TAS/3859/2007, de 27 de diciembre, por la que se regula la contraprestación a satisfacer por las Mutuas de Accidentes de Trabajo y Enfermedades Profesionales de la Seguridad Social por los servicios de administración complementaria de la directa. BOE 14/03/2009

7) Convenios colectivos de trabajo. Resolución de 24 de febrero de 2009, de la Dirección General de Trabajo, por la que se registra y publica el IV Acuerdo sobre solución extrajudicial de conflictos laborales. BOE 14/03/2009

8) Seguridad Social. Prestaciones. Real Decreto 295/2009, de 6 de marzo, por el que se regulan las prestaciones económicas del sistema de la Seguridad Social por maternidad, paternidad, riesgo durante el embarazo y riesgo durante la lactancia natural. BOE 21/03/2009

9) Seguridad Social. Prestaciones. Real Decreto 296/2009, de 6 de marzo, por el que se modifican determinados aspectos de la regulación de las prestaciones por muerte y supervivencia. BOE 21/03/2009.

10) Personas en situación de dependencia. Corrección de errores del Real Decreto 74/2009, de 30 de enero, por el que se determina el nivel mínimo de protección garantizado a los beneficiarios del sistema para la autonomía y atención a la dependencia para el ejercicio 2009. BOE 25/03/2009.

11) Prevención de riesgos laborales. Real Decreto 330/2009, de 13 de marzo, por el que se modifica el Real Decreto 1311/2005, de 4 de noviembre, sobre la protección de la salud y la seguridad de los trabajadores frente a los riesgos derivados o que puedan derivarse de la exposición a vibraciones mecánicas. BOE 26/03/2009.

12) Seguridad Social. Real Decreto 328/2009, de 13 de marzo, por el que se modifican el Reglamento general sobre inscripción de empresas y afiliación, altas, bajas y variaciones de datos de trabajadores en la Seguridad Social, aprobado por el Real Decreto 84/1996, de 26 de enero; el Reglamento general sobre cotización y liquidación de otros derechos de la Seguridad Social, aprobado por el Real Decreto 2064/1995, de 22 de diciembre; y el Reglamento sobre colaboración de las mutuas de accidentes de trabajo y enfermedades profesionales de la Seguridad Social, aprobado por el Real Decreto 1993/1995, de 7 de diciembre. BOE 28/03/2009.

Pero isto que é!?

Xa pasaron casi dous anos, cando antes dunhas municipais escribía como no meu Concello, Xunqueira de Ambía, se amedrentaba a xente a base de prácticas que se poden calificar de moitas formas menos democráticas, respetuosas coa liberdade dos cidadáns e, moito menos, honestas na disputa política. Cando escribín aquilo pensaba que o meu partido era ben distinto.

Agora atópome con que os que ten medo, os que sufren chantaxe, coaccións e presións son os meus propios compañeiros de partido. Agora non é o señor Sr. Gavilanes, son Xosé Manuel Pérez Bouza (quinigá), o Responsable Comarcal,  o que, entre outros, vai de cociña en cociña sacando do saco vellos favores, prevendas,…  ou recurrindo a demagoxia e o engano, realizando falsas promesas. Non é a primeira vez. Só fai falla que agora se poñan a carrexar votos (ainda que, ben pensado, tampouco sería a primeira vez); seguramente este sábado vexamos moitas caras novas. Será o triunfo do caciquismo no BNG?

Esta é a situación conflictiva que deriva por un sistema de delegación equivocado. Equivocado porque os delegados non se poden elexir en listas cerradas, por ese sistema elixense os representantes; cando se deberían elexir por delegación directa. Si se elixe un delegado por cada tres afiliados calquer afiliado que dispoña do aval de outros dous (iso chámase delegación) tería que estar habilitado para ser delegado sen necesidade de pasar polo filtro comarcal. É equivocado porque o sistema de listas obriga ós militantes a decantarse por unha ou outra postura política, antes da celebración da ANE, provocando enfontamentos entre militantes, veciños e amigos. Mentres tanto, upegás e quinigás van negociando, segundo os asinantes que vaían logrando, unha lista entre as dúas correntes e a portavocía nacional, oprimindo nun curruncho a unha parte moi importante, imprescindible, do nacionalismo.

Tamén é unha decisión maliciosa, tendenciosa, orientada a favorecer a aqueles que detentan a gobernabilidade do partido. Son eles, e só eles, os que dispón dos censos da militancia; son os que posuen toda a información. Son eles os que se dirixen ós militantes que lles interesa, deixando apartados ós máis molestos, orientando así, dende a base, a decisión final da Asemblea Nacional Extraordinaria. Non sei que información ten os demáis militantes pero eu non recibo comunicación algunha do meu Responsable Comarcal dende o pasado 17 de marzo. Diso hai un mes. Que ocorre? É que non pasou nada novo neste último mes dentro do BNG?

Os que idearon o sistema poden estar ben satisfeitos; conseguirán que cada vez que se celebre unha AN o BNG saía máis dividio, máis feble, con máis abandonos e con menos simpatizantes dipostos a entrar nesta caixa de Pandora. A verdade é que damos medo!