As misteriosas contratacións da Xunta de Galicia

Artigo publicado en MundoGaliza, actualizado.

O 11 de agosto a Consellería de Traballo anuncia un plan de cooperación para entidades sen ánimo de lucro permitirá a contratación de máis de 1.500 desempregados. Poucos días despois publícase na web da Xunta que Traballo promove a contratación de 280 axentes de emprego e desenvolvemento local cun investimento de 6,3 millóns de euros. Isto foi o 18 de agosto.

O primeiro anuncio que fai a Xunta é do enésimo paquete de contratacións de desempregados, desta vez mozos, mediante a concesión de axudas a entidades sen ánimo de lucro; entre estas  contratacións están as de axentes de emprego. O que parece un macropaquete de contratacións non é tal, trátase de envolver nun só paquete todos os anuncios anteriores e posteriores de contratacións, así para os ollos inexpertos semella que as contratación son o dobre. Neste anuncio recente para xuntar os 1500 contratos meteron nun só a unha diversidade de traballadores incomprensible: para realizar servizos de interese xeral e social (?), axentes de emprego e finalmente axentes de unidades de apoio para o fomento do emprego. A semana seguinte fan público outro micropaquete, desta vez só para axentes de emprego.

Como axente de emprego (desempregado) semellante anuncio paréceme unha ofensa aos mozos e mozas galegas desempregadas e a totalidade da cidadanía, especialmente emprendedores aos que, supostamente, van dirixidos os servizos dun axente de emprego.

A cantidade de axentes aumenta cada ano sen que o faga o orzamento, malia as cifras que nos ofrecen. Como se explica? É doado. Contratos que antes tiñan unha duración de un ano agora son de seis ou nove meses. Deste xeito encargase o impulso do emprendemento a persoas sen emprego garantido para máis aló dese período co cal teremos a un traballador que dende o primeiro día no seu posto de traballo terá que buscar emprego para si máis aló da duración do seu contrato, iso ao mesmo tempo que se adapta ao seu posto de traballo, a entidade, realiza diversas análises do ámbito ao que se dirixe e presenta informes a entidade. Para cando teña elaborado un plan de actuación estará xa desempregado. Isto no caso de que sexa a primeira vez que traballa como tal, caso que é factible, posto que esas axudas van dirixidas a contratación preferentemente de mozos -que me expliquen con exactitude isto…-, din. Ao mesmo tempo afirman que servirá para renovar contratos aos que xa están traballando- Serán mozos tamén?

Esta é outra das mentiras máis habituais das políticas de emprego pois, polo xeral, as entidades contratan sempre as mesmas persoas, porque malia tratarse de contratacións de carácter temporal o Estatuto do Traballador recoñécelles a condición de fixos (artigo 15.5 ET) ao levar traballando na mesma entidade máis de vinte e catro meses nun período de trinta meses, situación da que a maioría dos traballadores non son vítimas senón cómplices. Logo non se trata de renovacións senón de adiar o conflito. Deste xeito tamén é un erro falar de 1500 novas contratacións, senón que o máis probable é que sigan no seu posto 1200 persoas que xa estaban traballando e se contraten a dedo eses 300 do diferencial.

No caso de axentes de emprego sinala a nova do 11 de agosto que se prorrogará contrato a 173 e se realizarán 20 novas contratacións. Logo non se contratarán a 193 traballadores desempregados, senón tan só a 20, xa que a maioría permanecerá no seu posto. Sen embargo, si non pasamos do titular da nova creremos que a Xunta realmente contratará a eses 1500 desempregados. E a semana seguinte outros 280 cando se trata dos mesmos. Mais, si se prorrogan contratos onde están os contratos a desempregados dos que falan? Que, como vimos, na realidade tampouco é que se lle prorroguen eses contratos, senón que non lles queda outra. A alternativa é non facelo, mais coa conseguinte denuncia do traballador esixindo a transformación do contrato fraudulento en fixo, o que levaría a Xunta de Galicia a seguinte situación: contratar 173 traballadores desempregados –co cal non poderían ser os que xa están ocupando o posto- e cando finalmente sexa firme unha sentencia que determine a fixeza do traballador no posto, asumila ou indemnizalos e manter a outra persoa contratada ate a finalización do seu contrato. Isto levaría a unha situación de conflito e asfixia económica a moitas entidades de ámbito social, situación por eles buscada e asumida.

Cal é o papel das entidades neste enredo? Ben, si somos moi inxenuos chegaremos a pensar que estas entidades canalizan os recursos que as administracións lles conceden en forma de axudas, subvencións ou convenios cara os fins que perseguen; sen embargo, se somos máis ben maliciosos chegaremos a crer que estas entidades so serven de parvo útil non das administracións públicas, cuxos servizos asumen, senón dos partidos políticos que as gobernan. Unha destas entidades é ASPANAS, en Ourense, da que formei parte na segunda metade de 2009, nunha Unidade de Promoción e Desenvolvemento que contaba daquela coa maioría de membros da mesma cor política (PSOE). A directora da UPD, Nuria Bueno Aizpuru, na súa vida creou máis emprego que o propio. Iso si, isto faino ben. Agora, sen UPD, e ASPANAS cunha Directora de Formación e Emprego, Rosa Carrera Carballo, pro-Feijóo e traidora de Baltar (Roma non paga traidores), a función da entidade segue a sela mesma pero con outra cor: parvo útil de Rogelio Martínez. Das axudas que recibe esta entidade poucas se ven reflectidas nos boletíns oficiais, por exemplo, si se busca “aspanas” no buscador do DOG o resultado para 2011 é “0”. (poden probar aquí, sorte!). Significa iso que non recibiu ningunha cantidade da Xunta de Galicia neste período? Non. Significa soamente que non foi publicado e polo tanto vulnerado o principio de publicidade, pois ninguén se cre que esta entidade non recibise un só euro dende a caída do bipartito. A pregunta é: que interese pode ter a actual Xunta ou a ASPANAS de sempre para que non se saiba que cantidades e en concepto de que recibe axudas? Mellor non sabelo.

Lamentablemente o panfleto no que se anuncian todas estas contratacións, unha información totalmente falsa, foi reproducida polos medios de comunicación sen realizar ningunha análise crítica do mesmo. Todo vale para alimentar a ignorancia do pobo.

Existe unha trama para a contratación de persoal con fondos públicos?

Veño de presentar dúas denuncias por enchufismo, unha ante a Fiscalía de Ourense e outra ante a Delegación Territorial da Xunta de Galicia, entidades as que solicito. A primeira:

  • Que se acheguen os feitos presentados á denuncia presentada polo PSOE ante esta fiscalía por “enchufar” a máis de 200 persoas, segundo leo nunha noticia publicada en El País o 10/06/2010
  • Que se revisen os procedementos e procesos levados a cabo polo SGC, especialmente, os procesos de selección de traballadores vencellados a subvencións públicas (orientadores, axentes de emprego, psicólogos,…).
  • Que se investigue a falta de transparencia nas ofertas de emprego deste postos de traballo, suxeitos as axudas públicas, a maioría das cales, nunca son feitos públicos (en ningún medio, nin na páxina web do SGC, onde si se “colgan” outras ofertas), non permitindo subscribirse a elas e pasando desapercibidas para os buscadores de emprego.
  • Que se investigue si as valoracións feitas dos méritos curriculares dos candidatos, nos diferentes procesos de selección, son reais ou ben están adulteradas, xa que os candidatos, limitados pola lei de protección de datos, non podemos verificar a autenticidade dos méritos alegados.

A Delegación Territorial de Ourense solicítolle que:

  • Que se revisen todos os procesos de selección de persoal do Servizo Público de Emprego.
  • Que se revisen, especialmente, os procesos de selección de traballadores vencellados a subvencións públicas.
  • Que exista máis transparencia nas ofertas de emprego, a maioría das cales, sobre todo relacionadas cos empregos subvencionados con fondos públicos, nunca son publicadas (en ningún medio, nin na páxina web) e non permiten subscribirse a elas.
  • Que sexa obrigatorio para participar nestes procesos dar autorización de acceso ao CV persoal para que todos os candidatos poidan verificar a autenticidade dos méritos alegados.
  • Que se esixan responsabilidades aos responsables das áreas involucradas polo mal funcionamento destas: o Sr. Antonio González Amaro, Xefe de Servizo de Promoción e Emprego, e Sr. José Movilla Martínez, Director da Oficina Ourense Centro.

O escurantismo co que se realizan este tipo de procesos non só serve para levantar suspicacias, senón cando che toca preto, para confirmalas. Neste intres estanse realizando a selección de técnicos e axentes de emprego, entre outras categorías, polas entidades sen ánimo de lucro (ESAL). Calquera buscador de emprego preguntárase: e iso como se sabe? Só te decatarás si te chaman para algunha oferta porque estes postos son se fan públicos na páxina web do SGC. Porque? Para que non te decates, para que vai ser?

Poucos buscadores de emprego saberán da existencia destas prazas ate que saia publicada a resolución pola que se conceden, e para entón xa estarán todas adxudicadas. O último día para presentar a oferta de emprego no SGC polas  ESAL é este venres e para realizar a contratación o vindeiro día 5 de outubro. Logo informaranos aos comúns dos mortais vía DOG quen foron os afortunados.

Nese camiño daranse casos tan insólitos, algúns deles que me sucederon a min, nesta convocatoria e noutras.

A Fundación Laboral da Construcción de Galicia foille enviado o meu CV como resultado da sondaxe realizada polo sistema informático do SGC. Xamais se puxeron en contacto comigo pero informaron ao SGC que si o fixeran e que non se realizaran a contratación por “outros motivos”

Outro tanto sucedeu coa Cruz Vermella de Celanova, tamén por “outros motivos” sen sequera contactar comigo, rexeitou a miña candidatura.

Un caso surealista, este que nada ten que ver comigo. Emprende Ourense, un chiringuito ao estilo CIMO, pero patrocinado por xente do PP, solicita ao SGC un orientador laboral coa titulación de “Enxeñeiro Técnico Naval”. Para emprender que en Ourense? Para orientar a quen en Ourense? É evidente, non se trata de emprender ou orientar, soamente colocar a algún achegado de Baltar con dita carreira. Un escándalo!

Xa foi noticia

Ía titular este artigo como “Curso de ética periodísticaao estilo CQC pero, finalmente decidinme por outro clásico dos medios de comunicación, unha sección que nos lembra o que xa sucedera fai 25, 50 ou 100 anos. Desta vez non foi necesario que transcorrese tanto tempo para dar é quitar razóns.

Esta semana produciuse unha situación que fixo que valorase aínda máis a este medio que é internet e que nos abre cada día unha fiestra a realidade, realidade que antes nos daban debuxada os medios de comunicación. Agora calquera de nós somos un medio de comunicación; cun blog persoal e a combinación deste coas redes sociais e os avanzados sistemas de mensaxería podemos chegar a máis destinatarios que co clásico, caduco e pouco fiable xornal de papel. Aínda así, será romanticismo, precisamos que as noticias que elaboramos rematen nese medio, como si neles se atopase a fonte da credibilidade. Non tal…

A denuncia que asinaba fai uns días neste blog mandeina a varios medios de comunicación galegos, tal e como se recolle aquí. Chegou a tódolos destinatarios aos que directa e indirectamente me podía dirixir, circulando por e-mail e as redes sociais. Estaba asinada con nome e apelidos e achégase unha proba do que afirmo, a foto roubada, e aínda así ningún mas media estimou que iso debería ter cabida no seu medio. Non me sorprende, pois creo coñecer como funcionan os medios tradicionais, por iso afirmo que están caducos e son pouco fiables.

Fai unhas semanas diferentes xornais publicaban nas súas edicións de Ourense unha noticia que tiña como orixe unha denuncia anónima. Non daba creto! Como é posible iso si logo ignoran a quen asina co seu nome e apelidos? Ten unha explicación… ou varias: a entidade denunciada, a cor política das persoas involucradas, o investimento en publicidade que faga a entidade, etc.

O peso da entidade na sociedade na que radica é importante e, sobre todo imaxe da que goza, a relación cos demais axentes sociais e importancia dos mesmos. Denunciar a unha institución como a CEO que reúne aos empresarios de Ourense, que logo insiren os seus anuncios nos xornais (tamén a propia CEO: estes días podedes ver un anuncio que ocupa toda a páxina do xornal local), é moi arriscado. Os medios tradicionais mantén o negocio por diante da información polo cal, amais de caducos e pouco fiables podemos engadir que son inservibles para acadar a súa finalidade que non é outra que a de informar. Parece máis que se adicasen a desinformar

Así o entendín polo mes de xaneiro, cando varios medios publicaban nos seus soportes a nova de que “Traballo investirá 6,3 millóns de euros na contratación de 288 axentes de emprego”. Parecía un regalo de Reis, pois o anuncio fora feito nesa xornada de Nadal. Hoxe, máis de nove meses despois o DOG pariu a convocatoria. Por suposto, volve a ser noticia no portal da Xunta de Galicia e, como non, atopara un oco nos medios de desinformación. Logo pasará a situación de baixa por “maternidade” (prazo de solicitudes, reclamacións, publicación,…) e, con sorte, un ano despois de ser anunciado farase efectivo aquel anuncio… como, por certo, xa sucedía tódolos anos. Logo, onde está a noticia?

Ah! que se me esquecía, agora non serán 288 axentes como se afirmaba daquela, senón 260, e sen mudar o orzamento. Botaran mal as contas tal e como denunciaba eu no meu blog. Un acerto casual… que obriga a rebaixar o número de contratacións (28) no lugar de subir o orzamento.



O gran negocio da formación ocupacional e continua

Fai case dous meses pregúntabame que ocorría coa formación ocupacional. Porque detrás dun traballador que se forma non existe unha empresa realmente interesada en contratar a ese traballador, mellor preparado? Na utilidade destes cursos soamente cren seres inocentes coma ZP, quen chegou a afirmar que “os parados que existen a cursos de formación traballan para o país“. HA!

Vouvos presentar a aula na que realizo o curso de “Formador ocupacional“:

foto “roubada” da sede segreda da CEO

Contade ben: 10 ordenadores para 15 alumnos. Non é o título dunha película. Isto é a CEO (Confederación Empresarial de Ourense), unha entidade, en teoría, sen ánimo de lucro, unha das entidades que máis cursos de formación ofertan e de mellor calidade -como serán as outras …-. Sen embargo, dende o comezo deste curso -e cónstame que noutros- non dispomos do material esixido na convocatoria pública que di, respecto ao material e ás instalacións, que contará (ver páxina tres da ligazón do parágrafo anterior) co seguinte:

Equipo e material:
Equipo:

  • Retroproxector
  • Pantalla
  • Presentador gráfico
  • 15 ordenadores e periféricos.
  • Proxector de diapositivas
  • Equipo de video (cámara, reproductor e monitor)
  • Simuladores
  • Teléfono
  • Fax
  • Máquinaria de tipo standard en función das necesidades do curso

Ferramentas e utillaxes

  • Pizarra
  • Pizarra electrónica
  • Rotafolios
  • Pantalla de cristal líquido
  • Paquetes didácticos
  • Software
  • Manuales de especificación según rama e sector
  • Revistas especializadas, informes, manuales, dossiers…

Material de consumo:

  • Material funxible:

Folios, transparencias, diapositivas, rotuladores, bolígrafos, lápices, gomas, grapas, clips, tiza, cinta mecanográfica, toner, cinta adhesiva, líquido corrector, cartulinas, carpetas, cinta de audio y video, disquettes, clasificadores, separadores, fichas, pegamento, papel continuo, canutillo de encuadernar, agenda calendario.

  • Material non funxible:

Grapadora, taladradora, borrador, tixeiras, cutter, regra, arquivadores, ficheiros.

Como se pode apreciar son poucas as cousas que faltan, pero relevantes. Os PC, que non chegan para o número de alumnos da acción formativa, noviños de paquete, veñen co posto de fábrica e os alumnos non poden instalar o software que precisan, porque para facelo se necesitan permisos de administrador, e a persoa encargada de instalarlle o software -privativo (seguramente pirateado)- debe levar dous meses de vacacións. E dicir, que non dispomos das ferramentas necesarias para o mellor aproveitamento do curso,… para traballar para o país. Pero isto non sucede só neste curso, senón tamén noutro da mesma acción formativa que comezara dúas semanas antes na mesma organización.

Como sei isto, sen sequera coñecer a un dos alumnos dese curso? Porque Adelmo, o inspector da Consellería de Traballo, na última charla que nos veu a dar, na que non tomou nota algunha das queixas dos alumnos, nin preguntou, nin pasou enquisa algunha -seguramente as cubra logo el na oficina-; dicía que nos deu a charla porque veu a nosa aula a criticar aos compañeiros da outra que lle pediron os medios informáticos que recolle a orde. Algúns alucinávamos! Chegou a dicir que neste pais -dáme a risa só ao lembralo- se abusa das TIC e se prescinde de medios tradicionais -este home debe pensar que vive en Silicon Valley!-. Amais tivo a consideración de chamarnos hippies aos IPI, todo un detalle!. Pero destas queixas non hai quen tome nota… a formación ocupacional e continúa é un fraude consentido polas administracións, polas entidades que ofrecen formación e, moitas veces, polos traballadores desempregados que facilitan esa estafa. Que non permitirá o bo de Adelmo noutras entidades? Porque permite isto si a súa labor é precisamente denunciar as deficiencias? Onde están os 5 portátiles que faltan? Quen os ten?

Sobre as linguas, unha das primeiras cousas que che preguntan na CEO é si alguén precisa apuntes en castelán. A ninguén lle preguntan si quere manuais en galego, cando tódolos manuais que entregan son en castelán, pese a ducias de protestas. Por suposto, eses PC que non se poden aprobeitar, coma tódolos da CEO están configurados, por defecto, en castelán… para iso dispón a entidade dun equipo de normalización lingüistica,… será para redactar as tarxetas de protocolo para os actos políticos que se celebran na CEO, porque si algo se percibe suficientemente nesta organización é unha orientación elitista dos recursos públicos, en detrimento da maioría dos socios, dos usuarios e dos traballadores, actuais e potenciais.

Señores e vasalos. A Galiza feudal. Aquí. Agora.

Veño de facer un repaso pola Idade Media para comprender un pouco mellor como funciona a Galiza Actual. Pouco cambiou o sistema dende entón. Os señores de agora, os da política, tamén prometen aos seus vasalos -os cidadáns libres, seica- protección económica a cambio da súa fidelidade (sic), dos seus impostos, da súa axuda cando fora precisa. O problema é que agora a cousa non da para todos, nin ningún “señor” ten a forza suficiente par sometelos a todos.

Divida como está a sociedade en seareiros -que non membros en igualdade de condicións- dos partidos políticos, aos únicos que se lles garante protección económica -traballo- e aos que pertencen ao mesmo grupo. Dos demais agárdase que renuncien a todo o que é seu e se vaian da súa terra para sempre. Limpeza étnica? Abofé. Cada vez que alguén se vai de aquí as posibilidades dos señores de perpetuarse no poder aumentan. Son as trampas da democracia: vanse, logo non votan.

Como se mantén a fidelidade dos vasalos: dándolle traballo. O traballo marca o status e, polo tanto, canto máis relevante é o posto de traballo maior será a súa influencia sobre aqueles outros cidadáns que non renden vasalaxe ao poderoso, ben por non someterse a ningunha outra tendencia, ben por facelo a forza perdedora, e obter aínda maior beneficio económico e social.

Un deses postos de traballo nos que se colocan a estes temorosos personaxes son os axentes e técnicos de emprego -e atreveríame a engadir tamén aos orientadores laborais, por tratarse tamén de figuras que, ao meu entender, deberían pertencer a administración pública e non a entidades privadas- aos que, ninguén aínda, responsabiliza das altas taxas de desemprego (con crise e sen ela); mentres tanto,  as empresas internacionais cústalles entrar neste territorio atrasado no tempo, precisamente polo dereito de pernada ao que tratan de sometelos os responsables políticos de quenda: colocar ao inútil do neto, sobriño, cuñado e demais familia, como rezaría unha necrolóxica, a da nosa tera. Si foran tan bos no seu, probablemente -que digo, seguramente-, non precisarían dos lazos políticos e familiares para atopar traballo. Pouco a pouco -pois ocúpanme outros quefaceres-, irei diseccionando a lista de “sucasas” e pescudar quen está detrás de cada e-mail e porqué, como e cando chegou ata aí. Ate agora sei como cheguei eu (pese ao intento do Concelleiro do PP en Castro Caldelas, Antonio González Amaro, Xefe do Servizo de Promoción e Emprego, e a súa administrativa, de colocar a María Jesús Feijóo Fernández quen, para ser unha candidata a postos de subalterno da Xunta de Galicia, acumulaba unha puntuación envexable na convocatoria, da cal, por suposto, desconfío que foi realizada de forma inxusta e a sabendas de que o era. Probablemente esta rapaza traballe hoxendía nalgún chitinguito da Xunta) e pouco máis.

Precisamente grazas á reportación que van facendo outros compañeiros vou coñecendo mellor quen é cada quen nesta profesión. Por suposto, non se pode meter a todos os AEDL no mesmo saco, pero si é certo que hai moito lixo, moito profesional inservible incapaz de rendibilizar nun ano un só día do seu salario.De todos depende facer unha boa limpeza.

Si no post anterior víamos a vergoñenta autocontratación do presidente dunha asociación, ou como se lles envía información a empresas privadas, hoxe voume referir a Ursula de la Barrera e a súa cuñada Sonia García Fiusa, ambas AEDL en FEDACEPE, a Federación Provincial de Asociaciones comarcales de Empresarias, profesionales y emprendedoras de A Coruña, presidida pola avoa da primeira, Angeles de la Iglesia Daviña, quen pese a estar xubilada e non contar con empresa algunha -que deixar a súa familia- preside esta organización empresarial. WTF…!

Noutra entidade ligada ao PP, FUNDEFO, traballa o fillo da Señora De la Iglesia, entidade que, xunto a outras relacionadas con Gerardo Crespo (Azetanet e Gecreri) ven de recibir máis de un millón de euros por parte da Consellaría que dirixe Ana Mato, segundo informa Xornal Galicia.

A lista de “sucasas”

Ando botándolle unha ollada a tódolos e-mail que forman parte da lista que a UPD Coordina Local II nos enviou a diferentes persoas, supostamente axentes e técnicos de emprego e ao ir repasando enderezos e cotexando cos datos que podo atopar na rede atópome con que:

  • Unha parte importante destes enderezos non corresponden a AEDL, senón que o enderezo pertence ao e-mail de contacto que se pode atopar habitualmente nas web corporativas de ESAL ou Concellos. Citar todas estas entidades, que superan o cento, enchería inutilmente este post. Os AEDL que gardastes ese e-mail podedes corroborala.
  • Nalgúns casos, como Alar Galicia, vemos que o enderezo da lista correspóndese co do Presidente da Asociación, Fernando González Truque que, a súa vez é o Técnico de Emprego da mesma, seguro que lle supuxo tomar unha decisión difícil ter que realizar semellante contratación. Recomendo escoitar o audio desta última ligazón, onde o Pte./tco. fala de méritos para atopar traballo. Resulta moi triste ver que existen axentes que nin sequera dispón -ou non se lles permite usar- un enderezo de correo electrónico personalizado.
  • Outro caso épico é o do meu concello de nacemento, Xunqueira de Ambía, onde o receptor da información que envía a UPD Coordina Local II non é o AEDL do Concello, senón o propio Alcalde. Algo moi característico en concellos excesivamente autoritarios e onde non se delega nin a información. Noutros concellos, tampouco reciben a información directamente os AEDL senón os departamentos aos que pertencen, aínda que non sexan eles, senón un cargo político, quen estea ao fronte.
  • Non podían faltar os amiguños, como José María Fantova Rodríguez; quen é esta persoa? Non sei, pero ao introcudir o seu correo en Google o que sae é isto. Sei que non é un Concello nin unha asociación, nin fundación, nin sindicato, nin… é unha asesoría do Ferrol, terra de onde tamén é o Director da UPD Coordina Local II, Angel Sucasas peón. Pode unha empresa privada dispor dun AEDL? É posible que o dono desa empresa sexa tamén AEDL? Parece -ou iso me parce a min, haber si mo aclaran- que este señor está utilizando a UPD a favor das empresas privadas dos seus amiguiños. Que pouca vergoña!

O caso é ter unha lista grande, aínda que a información sexa mala escasa, e os destinatarios sexan persoas con obxectivos, capacitades e aptitudes diferentes as requiridas para o posto.

Dúas novas: unha boa e outra mala

Comezo pola mala: a economía non tira. Un exemplo, a petición de licenzas para centros comerciais cae a cero en Galicia; outro, a creación de empresas ralentízase: 210 en seis meses na provincia de Ourense. Somos territorio desempregrado.

A boa nova non é que os axentes de emprego teñan menos traballo ;), a boa nova é que hai axentes que xa comezaron a asociarse. AFIPRODEL (Asociación “ Finisterrae” de Profesionais de Desenvolvemento Local) é unha entidade profesional no ámbito de desenvolvemento local na provincia da Coruña. Ese é o camiño que debería seguirse noutras provincias polas razóns que sinalaba no post anterior.