Estas asociacións son en gran parte descoñecidas polos veciños de Xunqueira de Ambía e os seus pobos, incluso aquelas que ten por obxectivo representar a colectividade dun determinado núcle rural, tal é o caso das asociacións de veciños. Isto sucede porque a finalidade real non ten nada que ver co propósito estatuitario; por iso moitas destas asociacións son creadas no mais absoluto segredo, reunindo o número mínimo de socios para poder constituirse.
Estas conductas firen o espiritu do asociacionismo xa que non perseguen un verdadeiro propósto colectivo, senón os fins particulares dunhas cantas persoas, aquelas que compoñen a asociación. A obriga de toda asociación é darse a coñecer no seu ámbito territorial realizando actividades en beneficio de todos -por iso reciben axudas públicas- para que se unan outras persoas que compartan as mesmas inquietudes; emporiso atopámonos que nalgúns pobos existen varias asociacións, de diferentes categorías -veciñais, xuvenís, culturais,…-, sempre creadas polas mesmas persoas e que logo non realizan ninguna actividade que lles sexa coñecida, polo menos como asociación.
Un exemplo ten que ver coas festas dos pobos: xúntase unha comisión de festas que recada diñeiro polo pobo en nome da comisión, os veciños pagan unha cuota establecida e logo quen paga a factura da festa non é a comisión, senón unha asociación da que os veciñós non saben tan sequera da sua existencia. Tamén hai quen recada cartos para restaurar o patrimonio histórico da vila (órgano, a igrexa, etc. etc.), cartos que logo acaban empregándose en paparotas.
Outra das cousas que me chama moito a atención son as asocicións xuvenís. Das cinco que existen en Xunqueira de Ambía catro foron creadas o mesmo día, o 23 de xaneiro de 1996, sendo cada unha delas de diferentes pobos: Sobradelo, Brandela, Abeleda e Casasoá. Que casualidade, verdade?
É por todo isto polo que publico aquí a lista de tódalas asociacións as que tamén se pode acceder dende o rexistro público da Xunta de Galiza, para que vos acheguedes a elas e lles pidades formar parte. Cantos mais persoas formemos parte dunha asociación mais democráticos serán os seus órganos, poderanse realizar máis actividades nos nosos pobos -actividades que servirán para manter o noso patrimonio cultural e medioambiental, por exemplo- e faremos máis forza frente as institucións na defensa dos nosos dereitos e intereses.